Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 27: Tình thái từ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 27: Tình thái từ

1. Kiểm tra ? Thế nào là trợ từ ? Thán từ ? Cho ví dụ ? ? Xác định trợ từ trong câu sau: a. Bạn có những hai cái áo mới ? Trợ từ b.Những bông hoa đang khoe sắc . Lượng từ
2. Tiết 27 Tình thái từ I. Chức năng của tình thái từ. 1. Vớ dụ a. - Mẹ đi làm rồi à ? → Câu nghi vấn b. - Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo: - Con nín đi ! → Câu cầu khiến ( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu ) c. Thương thay cũng một kiếp người, Khéo thay mang lấy sắc tài mà chi ! → Câu cảm thán (Nguyễn Du, Truyện Kiều)
3. Tiết 27 Tình thái từ ? Nếu lược bỏ những từ in đậm ở từng câu thì ý nghĩa của câu có gì thay đổi ? a. - Mẹ đi làm rồi . à ? → Câu nghi vấn thành câu trần thuật đơn. b. - Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo: - Con nín. đi ! → không còn câu cầu khiến ( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu ) c. Thương thay cũng một kiếp người, Khéo thay mang lấy sắc tài mà chi ! → Không tạo được câu (Nguyễn Du, Truyện Kiều ) cảm thán d. Em chào cô ạ ! - Em chào cô ! ->Tính lễ phép, tình cảm không cao → Các từ “ à, đi, thay, ạ ” là tình thái từ.
4. Tiết 27 Tình thái từ I. Chức năng của tình thái từ. 2. Ghi nhớ Tình thái từ là những từ được thêm vào trong câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói. Tình thái từ gồm một số loại đáng chú ý sau: -Tình thái từ nghi vấn: à, , hả, chứ, chăng -Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với -Tình thái từ cảm thán: thay, sao -Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà,
5. Tiết 27 Tình thái từ II. Sử dụng tình thái từ. 1. Vớ dụ ? Các tình thái từ in đậm dưới đây đợc dùng trong những hoàn cảnh giao tiếp ( quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm, ) khác nhau nh thế nào ? a. Bạn cha về à ? b.Thầy mệt ạ ? c. Bạn giúp tôi một tay nhé ! Chú ý: vai trên - dưới, vai ngang d.Bác giúp cháu một tay ạ ! hàng, vai dưới - trên. 2. Ghi nhớ Khi nói, khi viết, cần chú ý sử dụng tình thái từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp ( quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm, )
6. Tiết 27 Tình thái từ II. Sử dụng tình thái từ. ? Dùng tình thái từ để thay đổi sắc thái ý nghĩa của câu: - Hoa học bài. -Hoa học bài à ? -Hoa học bài hả ? - Hoa học bài đi !
7. Tiết 27 Tình thái từ III. Luyện tập. Bài tập 2: Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dới đây: a. Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang: - Bác trai đã khá rồi chứ ? -> Nghi vấn , điều muốn hỏi đã ít nhiều khẳng đinh ( Ngô Tất Tố, Tắt đèn) b. - Con chó là của cháu nó mua đấy chứ! Nó mua về nuôi, định để đến lúc cưới vợ thì giết thịt ( Nam Cao, Lão Hạc) -> Nhấn mạnh điều vừa khẳng định, cho là không thể khác được
8. Tiết 27 Tình thái từ III. Luyện tập. Bài tập 2: Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dới đây: e. Cô giáo Tâm gỡ tay Thủy, đi lại phía bục, mở cặp lấy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy nắp vàng ra cho em tôi và nói: - Cô tặng em. Về trường mới, em cố gắng học tập nhé ! -> dặn dò, thái độ thân mật ( Khánh Hoài, Cuộc chia tay của những con búp bê ) g. Em tôi sụt sịt bảo: - Thôi thì anh cứ chia ra vậy . -> thái độ miễn cưỡng ( Khánh Hoài, Cuộc chia tay của những con búp bê )
9. Tiết 27 Tình thái từ III. Luyện tập. Bài tập 5: Tìm một số tình thái từ trong tiếng địa phương em hoặc tiếng địa phương khác mà em biết. Tình thái từ địa phương Tình thái từ toàn dân há hả nhá, heng, ghen nhé, nhỉ mừ mà nè nào
10. Hớng dẫn về nhà -Học thuộc ghi nhớ. -Hoàn thành các bài tập còn lại. -Xem trước bài : Chương trình địa phương ( Phần Tiếng Việt )