Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 7: Trường từ vựng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 7: Trường từ vựng

1. Tiết 7:
2. Đọc đoạn trích Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm nước mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe. Đến bấy giờ tôi mới kịp nhận ra mẹ tôi không còm cõi xơ xác quá như cô tôi nhắc lại lời người họ nội của tôi. Gương mặt mẹ vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi bật màu hồng của hai gò má. Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc? Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi cảm thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
3. Ghi nhớ: Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa. 6
4. I. Thế nào là trường từ vựng? 1. Ví dụ: 2. Nhận xét: 3. Ghi nhớ: (Sgk Tr 10) 4. Lưu ý: a. Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn.
5. Ví dụ: Danh từ Lòng đen, lòng trắng, con Bộ phận của mắt ngươi, lông mi, lông mày Đặc điểm của mắt Tinh anh, đờ đẫn, lờ đờ, mù, lòa, ti hí, hấp háy Mắt Cảm giác của mắt Chói, quáng, hoa, cộm Bệnh về mắt Quáng gà, cận thị, viễn thị Hoạt động của mắt Nhìn, trông, liếc, nhòm Tính từ Động từ
6. Ví dụ: ngọt, cay, đắng, Trường mùi vị chát, mặn ngọt (ngọt ngào) , dịu Ngọt Trường âm thanh êm, the thé, chói tai Rét ngọt, hanh, ẩm Trường thời tiết ướt, nóng bức,
7. Ví dụ: Con chó tưởng chủ mắng, vẫy đuôi mừng để lấy lòng chủ. Lão Hạc nạt to hơn nữa: - Mừng à? Vẫy đuôi à? Vẫy đuôi thì cũng giết! Cho cậu chết! Thấy lão sừng sộ quá, con chó vừa vẫy đuôi vừa chực lảng. Nhưng lão vội nắm lấy nó, ôm đầu nó, đập nhè nhẹ vào lưng nó và dấu dí: - À không! À không ! Không giết cậu Vàng đâu nhỉ? Cậu Vàng của ông ngoan lắm! Ông không cho giết Ông để cậu Vàng ông nuôi (Nam Cao, “Lão Hạc”) => Trường từ vựng “người” chuyển sang trường từ vựng “thú vật” để nhân hoá
8. Phân biệt Trường từ vựng và cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ? Tröôøng töø vöïng: Laø moät Caáp ñoä khaùi quaùt cuûa taäp hôïp nhöõng töø coù ít nghóa töø ngöõ: Laø moät nhaát moät neùt chung veà taäp hôïp caùc töø coù quan nghóa, trong ñoù caùc töø heä so saùnh veà phaïm vi coù theå khaùc nhau veà töø nghóa roäng hay heïp, loaïi. trong ñoù caùc töø phaûi *V/d: Tröôøng töø vöïng cuøng töø loaïi. veà “Caây”: V/d: + Boä phaän cuûa caây: + Baøn > baøn goã, baøn ñaù, thaân, reã, caønh (DT) baøn nhoâm (DT) + Hình daùng cuûa caây: + Nhìn > lieác, ngaém, cao, thaáp, to, beù . (TT) nhoøm, ngoù, . (ÑT)
9. Bài 2: Hãy đặt tên trường từ vựng cho mỗi từ dưới đây: a. lưới, đơm, vó => dụng cụ đánh bắt thủy sản b. tủ, rương, hòm, va li, chai, lọ => dụng cụ để đựng c. đá, đạp, giẫm, xéo => hoạt động của chân d. buồn, vui, phấn khởi, sợ hãi => trạng thái tâm lý e. hiền lành, độc ác, cởi mở => tính cách g. Bút máy, bút bi, bút chì =>dụng cụ để viết
10. Bài 4: Xếp các từ mũi, nghe, tai, thính, điếc, thơm, rõ vào đúng trường từ vựng của nó theo bảng sau: Khứu giác Thính giác mũi, thính, điếc, thơm, nghe, tai, thính, điếc, rõ
11. Trường thời tiết và nhiệt độ: lạnh, nóng, hanh, ẩm, ấm, mát Lạnh Trường tính chất của thực phẩm: thịt ướp lạnh Trường tính chất tâm lý tình cảm của con người: anh ấy có khuôn mặt lạnh như tiền, ở bên chị ấy thật ấm áp
12. TỔNG KẾT Trường từ vựng Trường từ vựng chỉ bộ phận cơ thể chỉ hình dáng Trường từ vựng chỉ người Trường từ vựng Trường từ vựng chỉ tính cách chỉ hoạt động
13. Đoạn văn tham khảo thuộc trường từ vựng "trường học" Những ngày bắt đầu năm học mới, quang cảnh sân trường trở nên im ắng lạ. Trong lớp học, tiếng mở sách vở khe khẽ những bạn học sinh đang tập trung nghe thầy cô giảng bài. Tiếng thầy cô giảng bài đầy nhiệt huyết vẫn vang vọng khắp trong các phòng học. Một bầu không khí rộn ràng, khẩn trương để chuẩn bị cho một năm học mới diễn ra đạt kết quả cao.
14. Chào tạm biệt!