Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Mùa xuân nho nhỏ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Mùa xuân nho nhỏ

1. Mùa xuân nho nhỏ
2. Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Ta làm con chim hót Hót chi mà vang trời Ta làm một cành hoa Từng giọt long lanh rơi Ta nhập vào hoà ca Tôi đưa tay tôi hứng. Một nốt trầm xao xuyến. Mùa xuân người cầm súng Một mùa xuân nho nhỏ Lộc giắt đầy quanh lưng Lặng lẽ dâng cho đời Mùa xuân người ra đồng Dù là tuổi hai mươi Lộc trải dài nương mạ Dù là khi tóc bạc. Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Mùa xuân ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Ðất nước bốn nghìn năm Nước non ngàn dặm mình Vất vả và gian lao Nước non ngàn dặm tình Ðất nước như vì sao Nhịp phách tiền đất Huế Cứ đi lên phía trước.
3. Tác phẩm chính 1977 1962 Tập 1: 1970 Tập 2: 1975 1982
4. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: Thơ và đọc hiểu văn bản thơ •Thơ là sự thể hiện, giãi bày (thường là trực tiếp) tình cảm, cảm xúc của một con người. Vì thế, đọc thơ là phải đi tìm xem ai là người đang bộc lộ, giãi bày và giãi bày tình cảm, cảm xúc gì. •Trong văn bản thơ, người giãi bày tình cảm, cảm xúc có thể hiện diện mình qua các đại từ nhân xưng (tôi, ta, chúng ta ), cũng có thể xưng tên (Ví dụ: Xuân Hương, Tố Như ). Do đó cần chú ý những từ này, thậm chí sự thay đổi của chúng trong một bài thơ để vừa nhận ra bóng dáng của nhà thơ vừa phát hiện ra ý nghĩa mà nhà thơ muốn thể hiện. •Tình cảm, cảm xúc trong thơ có khi được bộc lộ trực tiếp qua các động từ (ví dụ:nhớ, yêu, muốn .), có lúc lại thể hiện gián tiếp qua các hình ảnh (bông hoa, cánh chim, nốt nhạc .) Cho nên, để đọc ra cảm xúc của nhà thơ, cần tìm và phân tích những yếu tố này. •Thơ không chỉ thể hiện cảm xúc mà còn diễn tả mạch cảm xúc. Để phát hiện ra mạch cảm xúc, cần tìm hiểu xem người viết đang muốn bày tỏ tình cảm của mình trước những đối tượng nào, lần lượt xuất hiện ra sao. •Một trong những điểm khác biệt căn bản của thơ với các thể loại khác như truyện, kí, kịch là ở ngôn ngữ giàu nhạc điệu. Mà nhạc điệu lại thường được tạo nên qua cách ngắt nhịp, cách gieo vần, điệp ngữ Vì vậy, nên chú ý những yếu tố này để cảm hiểu được nhạc tính của thơ.
5. II. Đọc hiểu văn bản
6. - Dòng sông →Bình dị, quen thuộc - Bông hoa Hình ảnh → Gợi không gian MọcMọc giữa(NTTTdòng sông đảo ngữxanh) - Chim rộng lớn, khoáng đạt Một bông hoa tím biếc NhấnƠi conmạnh chim, gợichiềncảmchiệnnhận về Màu sắc Xanh, tím Tươi sáng, hài hòa sự vận động, sinh sôi, sức sốngHót chimãnh mà vangliệt củatrời thiên nhiên mùa xuân Tiếng Tươi vui, rộn Âm thanh chim hót ràng, náo nhiệt Bức tranh thiên nhiên vô cùng tươi đẹp , tràn đầy sức sống và đậm phong vị xứ Huế.
7. 2. Khổ 2+3: Mùa xuân của đất nước Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Thảo luận theo bàn, hoàn Tất cả như xôn xao. thiện phiếu bài tập số 2
8. giắt đầy Lộc trải dài Người cầm súng Người ra đồng Bảo vệ tổ quốc Lao động dựng xây đất nước Sức sống, sức xuân mạnh mẽ, căng tràn trên mọi miền đất nước.
9. Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước. - Bề dày lịch sử dựng nước và giữ nước với biết bao gian khổ thăng trầm → Thái độ của nhà thơ: Vừa trân trọng tự hào lại vừa trĩu nặng yêu thương bởi những thăng trầm gian khổ mà dân tộc ta đã phải trải qua. ➔ Lẽ sống thủy chung tình nghĩa, uống nước nhớ nguồn.
10. NTTT So sánh → Khẳng định sự trường tồn, phát triển bền vững và “ Đất nước như vì sao tương lai tươi sáng của đất Cứ đi lên phía trước.” nước. ➔ Thể hiện tình yêu, niềm tự hào và tin tưởng của nhà thơ dành cho đất nươc.
11. 3. Khổ 4+5: Tâm nguyện của nhà thơ Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Thảo luận theo bàn, hoàn Lặng lẽ dâng cho đời thiện phiếu bài tập số 3 Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc.
12. - Ta làm con chim hót Điệp ngữ, liệt kê, hình ảnh biểu - Ta làm một cành hoa tượng ứng với khổ 1 - Ta một nốt trầm Khát vọng khiêm tốn, chân thành với mong ước được sống đẹp có ý nghĩa, được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời của nhà thơ.
13. 4. Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương, đất nước Mùa xuân ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế 1. Tình cảm của nhà thơ và hình ảnh quê hương xứ Huế được thể hiện qua các chi tiết nào? 2. Nêu các BPNT được dùng trong khổ thơ cuối và cho biết tác dụng
14. Xứ Huế là 1 dải đất miền Trung không chỉ nổi tiếng là nơi tập trung nhiều đền đài lăng tẩm của các vua triều Nguyễn mà còn là vùng đất có thiên nhiên tươi đẹp thơ mộng; con người Huế hiền hòa, tâm hồn mộc mạc và rất đằm thắm. 1. T¸c gi¶ (1930 -1980)
15. Nghệ thuật 01 Hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, trong sáng, giàu giá trị biểu cảm 02 Giọng thơ ngọt ngào, tha thiết, vui tươi Nghệ thuật tu từ ẩn dụ, điệp ngữ, đảo ngữ được sử 03 dụng hiệu quả
16. Ý nghĩa Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên thiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.
17. Tranh luận • Vì sao mỗi người cần có trách nhiệm Ý kiến 1 đóng góp và tinh thần dâng hiến cho cuộc đời. Ý kiến 2 • Nhập vào bản “hòa ca” chung của Ý kiến 3 cộng đồng, phải chăng ta sẽ mất cái cá tính, không còn được là chính mình? Ý kiến 4
18. Hướng dẫn tự học Học thuộc bài thơ Từ những hiểu biết của mình và những hiểu biết về nhà thơ và bài thơ, em hãy viết một bài văn về lẽ sống đẹp. Tìm nghe bài hát Tự nguyện (Trương Quốc Khánh) và Khát vọng (Phạm Minh Tuấn) và tìm điểm chung về nội dung của hai bài hát với bài thơ vừa học. Soạn bài “Viếng lăng Bác”