Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 47+48: Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 47+48: Bài thơ về tiểu đội xe không kính

1. Trường Sơn Đông nắng -Tây mưa Ai chưa đến đó như chưa rõ mình
2. 1. Tác giả : - Phạm Tiến Duật( 1941-2007) - Quê: Phú Thọ - Trường Sơn Đông-Trường - Ông là gương mặt tiêu biểu Sơn Tây cho thế hệ nhà thơ trẻ thời - Lửa đèn chống Mĩ. - Gửi em cô thanh niên -Thơ ông thường viết về thế hệ xung phong trẻ trong kháng chiến chống - Bài thơ về tiểu đội xe Mỹ không kính - Thơ ông có giọng điệu trẻ trung, sôi nổi, tinh nghịch, sâu sắc. Phaïm Tieán Duaät (1941 - 2007)
3. BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH (Phạm Tiến Duật) Không có kính không phải vì xe không có kính Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi Những chiếc xe từ trong bom rơi Ung dung buồng lái ta ngồi, Đã về đây họp thành tiểu đội Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng. Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi. Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Như sa như ùa vào buồng lái. Võng mắc chông chênh đường xe chạy Lại đi, lại đi trời xanh thêm. Không có kính, ừ thì có bụi, Bụi phun tóc trắng như người già Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc Không có kính, rồi xe không có đèn, Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha. Không có mui xe, thùng xe có xước, Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước: Không có kính, ừ thì ướt áo Chỉ cần trong xe có một trái tim. Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa Mưa ngừng, gió lùa mau khô thôi.
4. BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH 1. Nhan đề bài thơ: - Nhan đề lạ, độc đáo, là một phát -Thể thơ: Tự do, giọng hiện thú vị của tác giả. điệu linh hoạt, ít vần, 4 - Bài thơ có một nhan đề khá dài, câu một khổ. tưởng như có chỗ thừa. Nhan đề đã làm nổi bật hình ảnh của toàn bài là hình ảnh những chiếc xe không kính. Đó là hiện thực khốc liệt của cuộc Tôi phải thêm “ Bài thơ về ”, để chiến tranh mà bom đạn kẻ thù đã làm báo trước cho mọi người biết những chiếc xe không có kính. rằng là tôi viết thơ, chứ không - Hai từ “bài thơ” thể hiện chất thơ phải một khúc văn xuôi. Bài thơ toát lên từ hiện thực khốc liệt, chất về tiểu đội xe không kính là cách thơ của tuổi trẻ Việt Nam dũng cảm, đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, hiên ngang vượt lên trên những thiếu những câu thơ “đặc” văn xuôi thốn, gian khổ, khăc nghiệt của chiến được kết hợp lại trong một cảm tranh. hứng chung.
5. Thảo luận nhóm ( 3 phút ) Hãy : Tìm và phân tích các từ ngữ, hình ảnh, câu thơ thể hiện hình ảnh người chiến sĩ lái xe: NHÓM 1: - Tư thế: từ " Ung dung → " vào buồng lái" NHÓM 2: -Tinh thần: từ " không có kính "→" khô mau thôi" ( Chú ý về thái độ, suy nghĩ → Tinh thần) NHÓM 3: -Tình cảm đồng chí, đồng đội: từ " Những chiếc xe từ "→ chông chênh đường xe chạy" NHÓM 4: Ý chí chiến đấu vì miền Nam: còn lại
6. b. Thái độ: Không có kính, ừ thì có bụi, Bụi phun tóc trắng như người già Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha. Không có kính, ừ thì ướt áo Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa Mưa ngừng, gió lùa mau khô thôi. -Khó khăn: Bụi phun, mưa tuôn, mưa xối. → Thiên nhiên khắc nghiệt ở Trường Sơn. => Thái độ không bận tâm, với tinh thần lạc quan, dũng cảm, bất chấp khó khăn, coi thường gian khổ, hiểm nguy.
7. d. Ý chí chiến đấu Không có kính, rồi xe không có đèn, Không có mui xe, thùng xe có xước, Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước: Chỉ cần trong xe có một trái tim. -“một trái tim” -> hình ảnh hoán dụ, biểu tượng cho lòng yêu nước, ý chí căm thù giặc, quyết tâm, khát vọng giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của người chiến sĩ lái xe. Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước: Chỉ cần trong xe có một trái tim.
8. III. Tổng kết: 1) Nghệ thuật: - Giọng điệu sôi nổi, trẻ trung pha sự tinh nghịch, ngang tàng. - Ngôn ngữ mang tính khẩu ngữ, lời thơ tự nhiên gần gũi với cuộc sống. - Sử dụng biện pháp nghệ thuật: liệt kê, điệp ngữ, hoán dụ, 2) Nội dung: Bài thơ ca ngợi người chiến sĩ lái xe Trường Sơn dũng cảm, hiên ngang, tràn đầy niềm tin chiến thắng trong thời kỳ chống giặc ác liệt.
9. So sánh hai bài thơ “Đồng chí” và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. Để thấy được hình ảnh người lính trong hai cuộc KC chống Pháp và Mĩ Điểm chung Nét riêng A. Cùng là những người lính áo nâu. - Xuất thân B. Cùng phải chịu hoàn cảnh gian khổ, - Trang bị khó khăn, hiểm nguy của chiến trường. - Tình cảm C. Cùng có ý chí nghị lực, niềm tin, lí tưởng và tinh thần yêu nước; có tình đồng chí, đồng đội gắn bó. D. Cùng là những người lính trẻ trung sôi nổi, yêu đời.
10. BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH Hình ảnh những Hình ảnh những Nghệ thuật chiếc xe không kính người chiến sĩ lái xe Đậm chất hiện thực, nhiều câu Tinh thần Tình cảm văn xuôi, giọng Tư thế Ý chí bất chấp đồng đội điệu ngang tàng, ung quyết hiểm nguy gắn bó, tinh nghịch, dung tâm dũng yêu hiên vì miền hình ảnh cảm thương ngang Nam thơ độc đáo lạc quan sôi nổi
11. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 1/ Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ trên là gì? A/ Ngôn ngữ chân thực, tÝnh khẩu ngữ, nhiều hình ảnh thơ đẹp B/ Giọng điệu trẻ trung, sôi nổi C/ Bao gồm cả A và B 2/Hình ảnh Những chiếc xe không kính nói lên điều gì? A/ Tinh thần bất chấp khó khăn của người chiến sĩ lái xe B/ Sự khó khăn, thiếu thốn của bộ đội ta thời chống Mỹ C/ Sự khốc liệt của chiến trường thời chống Mỹ
12. HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ 1. Học thuộc lòng bài thơ. Nắm nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa bài thơ. 2. Chuẩn bị bài mới: Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá. + Tìm hiểu về tác giả, đọc bài thơ, giải thích từ khó, trả lời các câu hỏi tìm hiểu bài, + Sưu tầm các tài liệu liên quan đến bài thơ