Đề cương ôn tập học kì II môn Sinh học Lớp 7

Nội dung text: Đề cương ôn tập học kì II môn Sinh học Lớp 7

1. - Đốt rừng, làm nương, săn bắn bừa bãi - Ô nhiễm môi trường - Khai thác gỗ, lâm sản bừa bãi, lấy đất nuôi thủy sản, du canh, du cư * Bảo vệ đa dạng sinh học: - Nghiêm cấm khai thác rừng bừa bãi - Thuần hóa, lai tạo giống để tăng độ đa dạng sinh học và độ đa dạng về loài ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HKI MÔN SINH 7 NGÀNH ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH Một số đại diện: trùng roi xanh, trùng giày, trùng biến hình, trùng kiết lị, trùng sốt rét, trùng lỗ Câu 1: Nêu các đặc điểm chung của động vật? + Có khả năng di chuyển. + Có hệ thần kinh và giác quan. + Chủ yếu dị dưỡng. Câu 2: Nêu đặc điểm chung và vai trò thực tiễn của động vật nguyên sinh? Đặc điểm chung Vai trò thực tiễn + Cơ thể có kích thước hiển vi. – Có lợi: + Chỉ là một tế bào nhưng đảm nhiệm mọi + Là thức ăn của nhiều động vật lớn hơn trong chức năng sống. nước. + Dinh dưỡng chủ yếu bằng cách dị dưỡng. + Chỉ thị về độ sạch của môi trường nước. + Di chuyển bằng chân giả, lông bơi hay roi + Có ý nghĩa về địa chất. bơi hoặc tiêu giảm. – Có hại: + Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi và sinh + Một số không nhỏ động vật nguyên sinh gây ra sản hữu tính. nhiều bệnh nguy hiểm cho động vật và con người. Câu 3: Nêu các đặc điểm trùng roi? STT Đặc điểm Trùng roi xanh Cấu tạo – Cơ thể có kích thức hiển vi, hình thoi, đuôi nhọn, đầu tù. + Điểm mắt, roi, màng cơ thể. 1 + Hạt diệp lục, hạt dự trữ. + Không bào co bóp. Di chuyển – Roi xoáy vào nước ” vừa tiến vừa xoay mình. – Vừa tự dưỡng vừa dị dưỡng. 2 – Hô hấp nhờ sự trao đổi khí qua màng tế bào. Dinh dưỡng – Bài tiết và điều chỉnh áp suất thẩm thấu nhờ không bào co bóp. 3 Sinh sản – Sinh sản vô tính: cá thể phân đôi theo chiều dọc cơ thể. – Tập đoàn trùng roi gồm nhiều tế bào có roi, liên kết lại với nhau tạo Tập đoàn 4 thành. Chúng gợi ra mối quan hệ về nguồn gốc giữa động vật đơn bào trùng roi và động vật đa bào. Câu 4: Nêu các đặc điểm trùng biến hình, trùng giày? STT Đặc điểm Trùng biến hình Trùng giày Cấu tạo – Gồm 1 tế bào có: – Gồm 1 tế bào có: + Chất nguyên sinh lỏng, nhân + Nhân lớn, nhân nhỏ. + Không bào tiêu hoá, không bào + Hai không bào co bóp, không bào 1 co bóp. tiêu hoá. + Lông bơi xung quanh cơ thể. – Nhờ chân giả (do chất nguyên + Rãnh miệng, hầu, lỗ thoát.
2. + Phun thuốc trừ muỗi, vệ sinh môi trường để muỗi không có chỗ trú ngụ. + Thả cá diệt bọ gậy. – Nằm ngủ có màn, tẩm thuốc trừ muỗi vào vải màn. CHƯƠNG II. NGÀNH RUỘT KHOANG. Một số đại diện: thủy tức, sứa, hải quỳ, san hô Câu 9: Nêu các đặc điểm thủy tức? STT Đặc điểm Thủy tức Cấu tạo ngoài – Cơ thể hình trụ dài, đối xứng toả tròn. – Phần dưới là đế, bám vào giá thể. 1 – Phần trên có lỗ miệng, xung quanh có các tua miệng. Di chuyển – Di chuyển kiểu sâu đo và kiểu lộn đầu. – Thành cơ thể có 2 lớp: + Lớp ngoài: tế bào gai, tế bào thần kinh, tế bào mô bì – cơ, tế bào sinh sản. 2 Cấu tạo trong + Lớp trong: tế bào mô cơ – tiêu hoá – Giữa 2 lớp là tầng keo mỏng. – Lỗ miệng thông với khoang tiêu hoá ở giữa (ruột túi). – Bắt mồi bằng tua miệng. – Quá trình tiêu hóa thực hiện ở khoang tiêu hoá nhờ dịch từ tế bào 3 Dinh dưỡng tuyến. – Trao đổi khí thực hiện qua thành cơ thể. Các hình thức sinh sản: + Sinh sản vô tính: mọc chồi. 4 Sinh sản + Sinh sản hữu tính. + Tái sinh. Câu 10: Nêu đặc điểm chung và vai trò của ngành Ruột khoang? Đặc điểm chung Vai trò – Có lợi: + Tạo vẻ đẹp thiên nhiên. + Có ý nghĩa sinh thái đối với biển. + Cơ thể đối xứng toả tròn. + Làm thực phẩm có giá trị + Ruột dạng túi. + Làm đồ trang trí, trang sức. + Thành cơ thể có 2 lớp tế bào. + Là nguồn cung cấp nguyên liệu vôi. + Tự vệ và tấn công bằng tế bào gai. + Hóa thạch san hô góp phần nghiên cứu địa chất. – Có hại: + Một số loài gây độc và ngứa cho người. + Tạo đá ngầm ảnh hưởng đến giao thông đường biển. Câu 11:a) Thủy tức thải chất bã ra khỏi cơ thể bằng con đường nào? Vì chỉ có một lỗ thông với môi trường ngoài cho nên thủy tức lấy thức ăn và thải bã đều qua lỗ miệng. b) Ý nghĩa của tế bào gai trong đời sống của thủy tức? Tế bào gai có vai trò quan trọng trong lối sống bắt mồi và tự vệ của thủy tức. Câu 12: Để đề phòng chất độc khi tiếp xúc với một số động vật ngành Ruột khoang phải có phương tiện gì? – Dùng dụng cụ để thu lượm như: vợt, kéo nẹp, panh. – Nếu dùng tay, phải đi găng cao su để tránh tác động của các tế bào gai độc, có thể gây ngứa hoặc làm bỏng da tay. CHƯƠNG III. CÁC NGÀNH GIUN
3. Câu 16: Vì sao trâu bò nước ta mắc bệnh sán lá gan nhiều? – Chúng làm việc trong môi trường đất ngập nước. Trong môi trường đó có rất nhiều ốc nhỏ là vật chủ trung gian thích hợp với ấu trùng sán lá gan. – Trâu bò ở nước ta thường uống nước và ăn các cây cỏ từ thiên nhiên, có các kén sán bám ở đó rất nhiều. Câu 17: Nêu tác hại của giun đũa với sức khỏe con người? + Hút chất dinh dưỡng trong ruột non làm cơ thể mất chất dinh dưỡng. + Gây đau bụng, tắc ruột, tắc ống mật. Câu 18: Hãy nêu một số biện pháp phòng tránh bệnh giun đũa? + Vệ sinh cá nhân: cắt móng tay, móng chân, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. + Vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống sôi, không ăn rau sống, tiết canh, thịt lợn gạo. + Vệ sinh môi trường: có nhà tiêu hợp vệ sinh, nhà vệ sinh ở xa nơi ở, không trưới rau xanh bằng phân tươi. + Tẩy giun sán định kỳ (1-2 lần/năm). Câu 19: Vì sao ở Việt Nam tỉ lệ người mắc bệnh giun đũa cao? + Phần lớn nhà vệ sinh ở khu vực nông thôn, miện núi chưa hợp vệ sinh tạo điều kiện cho trứng giun phát tán. + Ruồi nhặng còn nhiều là vật trung gian góp phần phát tán bệnh giun đũa. + Do thói quen sinh hoạt, trình độ vệ sinh cộng đồng còn thấp: tưới rau xanh bằng phân tươi, ăn rau sống, bán quà bánh ở nơi bụi bặm, nơi có nhiều ruồi nhặng, CHƯƠNG IV. NGÀNH THÂN MỀM Một số đại diện: trai sông, trai ngọc, ốc sên, mực, bạch tuộc, sò, ốc vặn, ốc anh vũ Câu 20: Nêu các đặc điểm trai sông? STT Đặc điểm Trai sông – Vỏ trai: + Vỏ trai gồm: 2 mảnh vỏ bằng đá vôi gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng, ở bản lề có các dây chằng đàn hồi và 2 cơ khép vỏ giúp đóng mở vỏ + Vỏ trai có 3 lớp: lớp sừng, lớp đá vôi, lớp xà cừ. 1 Hình dạng cấu tạo – Cơ thể trai: + Dưới vỏ là áo trai, mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi. + Mặt trong áo tạo thành khoang áo là môi trường hoạt động dinh dưỡng của trai. + Tiếp đến là hai tấm mang ở mỗi bên. + Ở trung tâm cơ thể: trong là thân trai, ngoài là chân trai. – Nhờ chân trai hình lưỡi rìu thò ra thụt vào, kết hợp động tác đóng mở 2 Di chuyển vỏ để di chuyển mà trai di chuyển chậm chạp trong bùn, để lại phía sau 1 đường rãnh trên mặt bùn. 3 Dinh dưỡng – Thức ăn là động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ.
4. – Tôm là động vật ăn tạp, hoạt động về đêm. – Tiêu hóa ở dạ dày, được hấp thụ ở ruột. 2 Dinh dưỡng – Bài tiết qua tuyến bài tiết nàm ở gốc đôi râu thứ hai. – Hô hấp bằng mang. – Cơ thể tôm phân tính. 3 Sinh sản – Trứng nở thành ấu tùng, lớn lên qua nhiều lần lột xác. Câu 26: Nêu các đặc điểm nhện? STT Đặc điểm Nhện Cơ thể nhện gồm 2 phần: – Phần đầu – ngực: + Đôi kìm có tuyến độc: Bắt mồi và tự vệ. + Đôi chân xúc giác phủ đầy lông: Cảm giác về khứu giác, xúc giác. 1 Đặc điểm cấu tạo + 4 đôi chân bò: Di chuyển chăng lưới – Phần bụng: + Đôi khe thở: Hô hấp. + 1 lỗ sinh dục: Sinh sản. + Các núm tuyến tơ: Sinh ra tơ nhện. – Hoạt động chủ yếu vào ban đêm. 2 Tập tính – Chăng lưới và bắt mồi là các tập tính thích hợp với săn bắt mồi sống. Câu 27: Nêu các đặc điểm châu chấu? STT Đặc điểm Châu chấu Cấu tạo ngoài Cơ thể gồm 3 phần: + Đầu: Râu, mắt kép, cơ quan miệng. 1 + Ngực: có 3 đôi chân và 2 đôi cánh + Bụng: nhiều đốt mỗi đốt có một đôi lỗ thở Dy chuyển – Di chuyển: Bò, bay, nhảy. – Hệ riêu hoá: có thêm ruột tịt tiết dịch vị vào dạ dày và nhiều ống bài tiết lọc chất thải đố vào ruột sau để theo phân ra ngoài. – Hệ hô hấp: có hệ thống ống khí xuất phát từ các lỗ thở ở hai bên thành bụng, phân nhánh chằng chịt đem ôxi tới các tế bào. 2 Cấu tạo trong – Hệ tuần hoàn: cấu tạo rất đơn gián, tim hình ống gồm nhiều ngăn ở mặt lưng. Hệ mạch hở. – Hệ thần kinh: hệ thần kinh châu chấu ở dạng chuỗi hạch, có hạch não phát triến. – Châu chấu ăn chồi và lá cây. – Thức ăn tập chung ở diều, nghiền nhỏ ở dạ dày, tiêu hóa nhờ enzim 3 Dinh dưỡng do ruột tịt tiết ra. – Hô hấp qua lỗ thở ở mặt bụng. – Châu chấu phân tính. Sinh sản, phát 4 – Đẻ trứng thành ổ ở dưới đất. triển – Phát triển qua biến thái. Câu 28: Nêu đặc điểm chung và vai trò của ngành Chân khớp?
5. - V¶y c¸ cã da bao bäc, trong da cã nhiÒu tuyÕn chÊt nhÇy ®Ó lµm gi¶m sù ma s¸t gi÷a da c¸ víi m«i tr­êng n­íc - Sù s¾p sÕp vÈy c¸ trªn th©n khíp víi nhau nh­ ngãi lîp gióp cho th©n c¸ cö ®éng dÔ dµng theo chiÒu ngang. - V©y c¸ cã c¸c tia v©y ®­îc c¨ng bëi da máng, khíp ®éng víi th©n cã vai trß nh­ b¬i chÌo. C©u 35: Em h·y nªu ®Æc ®iÓm ph©n biÖt líp C¸ sôn vµ líp C¸ x­¬ng? - Líp c¸ sôn: Bé x­¬ng b»ng chÊt sôn vÝ dô nh­: C¸ nh¸m, c¸ ®uèi - Líp c¸ x­¬ng: Bé x­¬ng b»ng chÊt x­¬ng vÝ dô nh­: C¸ chÐp, c¸ tr¾m C©u 36: Nªu ®Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña líp c¸? §Ó b¶o vÖ nguån lîi c¸ th× ta cÇn ph¶i lµm g×? + §Æc ®iÓm chung cña líp c¸: - C¸ lµ ®éng vËt cã x­¬ng sèng thÝch nghi víi ®êi sèng hoµn toµn ë d­íi n­íc. - B¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng mang. - Tim 2 ng¨n, 1 vßng tuÇn hoµn, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ m¸u ®á t­¬i. - Thô tinh ngoµi. - Lµ ®éng vËt biÕn nhiÖt. + Vai trß cña líp c¸: - Cung cÊp thùc phÈm. - Nguyªn liÖu chÕ thuèc ch÷a bÖnh. - Cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. - DiÖt bä gËy, s©u h¹i lóa. - G©y ngé ®éc cho con ng­êi. + §Ó b¶o vÖ nguån lîi c¸ th× ta cÇn: - TËn dông vµ c¶i t¹o c¸c vùc n­íc tù nhiªn ®Ó nu«i c¸. - Nghiªn cøu, thuÇn ho¸ c¸c loµi c¸ míi cã gi¸ trÞ. - Nghiªm cÊm ®¸nh b¾t c¸ cßn nhá, c¸ bè mÑ trong mïa sinh s¶n. - CÊm ®¸nh c¸ b»ng m×n, b»ng chÊt ®éc, b»ng l­íi cã m¾t l­íi bÐ. C©u 37: Nªu ®Æc ®iÓm cÊu t¹o trong cña c¸ chÐp? a. HÖ tiªu hãa: HÖ tiªu hãa cña c¸ chÐp cã sù ph©n hãa: - C¸c bé phËn: + èng tiªu hãa: MiÖng -> HÇu -> Thùc qu¶n -> D¹ d¹y -> Ruét -> HËu m«n. + TuyÕn tiªu hãa: Gan, mËt, tuyÕn tôy. - Chøc n¨ng: BiÕn ®æi thøc ¨n thµnh chÊt dinh d­ìng, th¶i chÊt cÆn b·. - Bãng h¬i th«ng víi thùc qu¶n gióp c¸ ch×m næi trong n­íc. b. HÖ tuÇn hoµn: - Tim 2 ng¨n, 1 vßng tuÇn hoµn. - M¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ m¸u ®á t­¬i. c. Bµi tiÕt Hai d¶i thËn mµu ®á n»m s¸t sèng l­ng -> Läc tõ m¸u c¸c chÊt ®éc vµ th¶i ra ngoµi d. H« hÊp - C¸ h« hÊp b»ng mang.