Đề khảo sát giữa học kì I môn Ngữ văn Lớp 8 - Năm học 2024-2025 - Trường THCS Giao Yến (Kèm đáp án)

Phần I: Đọc - hiểu (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:

THU VỊNH

Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao,
Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu.
Nước biếc trông như tầng khói phủ,
Song thưa để mặc bóng trăng vào.
Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,
Một tiếng trên không ngỗng nước nào?
Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,
Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào(1).

(Nguyễn Khuyến, Tủ sách văn học trong nhà trường, NXB Kim Đồng, 2019)

Chú thích:

(1) Ông Đào: ở đây chỉ Đào Uyên Minh, còn gọi là Đào Tiềm (365 - 427), tự Nguyên Lượng, người đất Tầm Dương, Cửu Giang, tỉnh Giang Tây. Từ năm 29 đến năm 41 tuổi, có nhiều lần Đào Uyên Minh ra làm quan và cũng nhiều lần xin từ chức. Đến năm 405, ông chính thức tuyên bố rút về ở hẳn với điền viên. Lúc bấy giờ ông mới 40 tuổi và viết bài thơ “Quy khứ lai từ” (Về đi thôi!).

Trả lời câu hỏi:

Câu 1. (1,0 điểm). Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Chỉ ra đặc trưng về cách gieo vần trong bài thơ?

Câu 2. (1,25 điểm). Nhà thơ sử dụng hình ảnh nào để miêu tả vẻ đẹp của mùa thu? Nhận xét của em về bức tranh thiên nhiên mùa thu đó?