Đề khảo sát giữa học kì I môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2024-2025 - Trường THCS Bạch Long (Kèm đáp án)

I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

Chốn ải Bắc mây sầu ảm đạm,
Cõi trời Nam gió thảm đìu hiu,
Bốn bề hổ thét chim kêu,
Đoái nom phong cảnh như khêu bất bình.

Hạt máu nóng thấm quanh hồn nước,
Chút thân tàn lần bước dặm khơi,
Trông con tầm tã châu rơi,
Con ơi con nhớ lấy lời cha khuyên.

Giống Hồng Lạc hoàng thiên đã định,
Mấy ngàn năm suy thịnh đổi thay,
Trời Nam riêng một cõi này,
Anh hùng, hiệp nữ xưa nay kém gì!

Than vận nước gặp khi biến đổi,
Để quân Minh thừa hội xâm lăng,
Bốn phương khói lửa bừng bừng,
Xiết bao thảm hoạ xương rừng máu sông!

( Trích Hai chữ nước nhà, Trần Tuấn Khải, Tinh tuyển văn học Việt Nam (1930-1945), tập 7, quyển 1, NXB Khoa học xã hội, 2004)

* Chú thích:

Trần Tuấn Khải (1895- 1983), bút hiệu là Á Nam, quê ở làng Quang Xán, huyện Mĩ Lộc, tỉnh Nam Định. Ông thường mượn những đề tài lịch sử, hoặc những biểu tượng nghệ thuật để bộc lộ nỗi đau mất nước, nỗi căm giận bọn cướp nước và bè lũ tay sai, nhằm khích lệ tinh thần yêu nước của đồng bào và bày tỏ khát vọng độc lập, tự do của mình.

Hai chữ nước nhà là bài thơ mở đầu tập Bút quan hoài I (1924), lấy đề tài lịch sử thời quân Minh xâm lược nước ta: Nguyễn Phi Khanh (cha của Nguyễn Trãi) bị giặc bắt đem sang Trung Quốc, Nguyễn Trãi đi theo, nhưng tới biên giới phía Bắc, Nguyễn Phi Khanh đã khuyên con nên quay trở về để lo tính việc trả thù nhà, đền nợ nước. Á Nam đã mượn lời nguời cha dặn dò con để gửi gắm tâm sự yêu nước của mình. Đoạn trích trên đây là phần mở đầu của bài thơ.

Trả lời các câu hỏi / thực hiện các yêu cầu:

Câu 1 (0,5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản trên?

Câu 2 (0,5 điểm). Tìm hai từ Hán Việt trong đoạn thơ sau: