Giáo án dạy thêm Ngữ văn 8 (Tháng 10) - Buổi 1 đến 5 - Năm học 2019-2020

Nội dung text: Giáo án dạy thêm Ngữ văn 8 (Tháng 10) - Buổi 1 đến 5 - Năm học 2019-2020

1. toán cấp số nhân ấy, nhiều đến mức có thể phủ khắp bề mặt trái đất này. Một con số khủng khiếp biết nhường nào! (Trích “Bài toán dân số”, Ngữ văn 8, Tập 1) 1. Đoạn trích trên nằm ở phần nào của văn bản “Bài toán dân số”? Câu văn “Một con số khủng khiếp biết nhường nào!” thể hiện điều gì? 2. Bài toán cổ gây ấn tượng mạnh ở điểm nào? Từ câu chuyện này, người viết đã sử dụng phương pháp nào để làm rõ vấn đề dân số? 3. Mục đích của tác giả đưa phần này vào văn bản để làm gì? (Để không chọn rể hay muốn đề cập đến một vấn đề nào khác?) 4. Dựa vào ý của đoạn trích, viết đoạn văn theo cấu trúc T – P – H (khoảng 8 – 10 câu) em hãy nêu tác hại của việc gia tăng dân số và trình bày quan điểm của mình về vấn đề này. Trong đó có sử dụng ít nhất một dấu hai chấm và một dấu ngoặc đơn - chỉ rõ. . Đoạn trích trên nằm ở phần thứ 2 của văn bản. - Câu văn cảm thán nhấn mạnh cảm xúc của tác giả trước sự gia tăng dân số nhanh chóng. 2. Ấn tượng mạnh là ở chỗ bài toán chỉ có 64 ô bàn cờ hữu hạn, với việc tăng theo cấp số nhân (công bội 2) hóa ra số lúa trở thành con số khổng lồ mà không một kho nào có thể cung cấp nổi, nó phủ khắp bề mặt trái đất. - Phương pháp lập luận. 3. - Đề cập đến sự gia tăng dân số của loài người. - Câu chuyện kén rể như một sự vào đề thông minh, hấp dẫn tạo ra một sự so sánh sống động về sự bùng nổ và gia tăng dân số. 4. Gợi ý * Về hình thức: - Đoạn văn T – P – H (khoảng 8 – 10 câu) - Sử dụng dấu hai chấm và dấu ngoặc đơn - chỉ rõ. * Về nội dung: Đảm bảo các nội dung sau: - Tốc độ gia tăng dân số quá nhanh ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của đời sống xã hội. + Lương thực, thực phẩm dành cho mỗi người sẽ giảm + Ảnh hưởng trầm trọng đến tình hình nước ta và rất nhiều nước đang phát triển trên thế giới. (Nước ta vẫn là 1 trong số các quốc gia nghèo, tỉ lệ thiếu ăn khá cao )
2. - Đánh dấu và giải thích rằng từ khi khai thiên lập địa trái đất mới chỉ có 2 người 3. - Phương pháp dùng số liệu 4. - Nhịp độ gia tăng quá cao nghèo nàn, lạc hậu, kém phát triển, văn hóa và đời sống không được nâng cao 5. Gợi ý: * Về hình thức: - Đoạn văn khoảng 8 - 10 câu - Sử dụng dấu câu và 1 phương pháp thuyết minh. Chỉ rõ. * Về nội dung: - Thuyết minh từ sách vở thời cổ đại + Chuyện kén rể bằng bàn cờ tướng của nhà thông thái + Chuyện từ kinh thánh - Thuyết minh từ thực tế + Người phụ nữ có thể sinh nhiều con + Tỉ lệ sinh con ở 1 số nước Suy nghĩ thêm + Ai cũng mong muốn có đủ cơm ăn, áo mặc + Trái đất không thể rộng thêm, dân số tăng nhiều như 1 số nước châu Á, châu Phi dẫn đến đói nghèo, lạc hậu - Kêu gọi giảm tốc độ gia tăng dân số. Trình bày tác hại của gia tăng dân số bằng cách hoàn thiện sơ đồ sau:
3. 4. Từ ý nghĩa của câu chuyện trên và những hiểu biết xã hội, hãy viết một đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy nêu quan điểm của em về việc nhiều gia đình ở Việt Nam cố sinh thêm con theo quan niệm “trọng nam khinh nữ”, “có nếp có tẻ”, “trời sinh voi trời sinh cỏ” dẫn đến bùng nổ dân số và mất cân bằng về giới. Trong đó có sử dụng các dấu câu và một phương pháp thuyết minh. Chỉ rõ. 1. Đoạn trích trên nằm ở phần thứ 2 của văn bản 2. HS nêu câu văn - Tác dụng: Bổ sung thêm và cho biết hội nghị Cai – rô thuộc nước nào. Nếu bỏ phần trong dấu ngoặc đơn thì ý nghĩa cơ bản không thay đổi vì phần trong dấu ngoặc đơn chỉ là thông tin phụ bổ sung thêm cho ý phía trước. 3. - Có mối liên hệ mật thiết với nhau. + Đông dân đói nghèo lạc hậu, kìm hãm sự phát triển về mọi mặt của đời sống XH, kinh tế kém phát triển, đời sống không được nâng cao. + Đời sống XH kém trình độ nhận thức của người dân kém, các điều kiện để khống chế sự gia tăng dân số cũng không được đảm bảo dân số tăng nhanh. 4. Gợi ý: * Về hình thức: - Khoảng 2/3 trang giấy - Sử dụng các dấu câu và một phương pháp thuyết minh, chỉ rõ. * Về nội dung - Quan sát hiện tượng sinh thêm con của nhiều gia đình VN - Tìm hiểu nguyên nhân + Do muốn có con trai nối dõi + Do muốn đầy đủ cả con trai và con gái
4. * Hình thức: Học sinh có thể viết dưới hình thức đoạn văn. Đảm bảo dung lượng * Nội dung: Đảm bảo các ý sau: - Dẫn dắt vấn đề: Từ văn bản -> Nêu thực trạng: Vẫn còn đâu đó những gia đình thích đông con, phải có con trai nối dõi. (dẫn chứng) - Nguyên nhân những gia đình: + Do không có con trai nối dõi. + Do có điều kiện kinh tế. + Do nhận thức sai lầm: quan niệm nhiều con, nhiều của. Những cặp vợ chồng sống ở những vùng đồi núi, họ kết hôn rất sớm, trình độ nhận thức còn hạn chế - Hậu quả: Dân số đông, đất đai chật hẹp, tài nguyên cạn kiệt, môi trường ô nhiễm, chất lượng cuộc sống giảm sút - Thái độ phê phán: Điều quan trọng là do chính con người không tự chủ - Lời kêu gọi và đề xuất giải pháp: Mỗi con người hãy từ bỏ những suy nghĩ lạc hậu, thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Mỗi cặp vợ chồng chỉ có hai con để góp phần làm cho chặng đường đi đến ô thứ 64 của bàn cờ càng dài lâu hơn càng tốt. Đó chính là con đường tồn tại hay không tồn tại của chính loài người. Ghi lại theo trí nhớ bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” của Phan Châu Trinh Bài 1: Hãy trình bày những hiểu biết của em về tác giả Phan Châu Trinh và tác phẩm “Đập đá ở Côn Lôn”? 1. Tác giả (Tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp ) 2. Tác phẩm (Hoàn cảnh ra đời; Thể loại; Phương thức biểu đạt) . Tác giả: - Phan Châu Trinh (1872 – 1926), quê ở Quảng Nam - Ông là người giỏi biện luận và có tài văn chương. Thơ ông thấm đẫm tinh thần dân chủ. 2. Tác phẩm - Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ ra đời trong thời gian ông bị TD Pháp bắt và đày ra ngoài Côn Đảo từ tháng 4/1908 - 6/1910. - Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. - PTBĐ: Biểu cảm (trữ tình).
5. Tác dụng: Diễn tả sức mạnh ghê gớm gần như là thần kì và khí phách hiên ngang của con người 4. Yêu cầu: *Câu chủ đề: Bốn câu thơ đầu của bài thơ “Đập đá cở Côn Lôn” của Phan Châu Trinh đã tái hiện hình ảnh người sĩ yêu nước ở Côn Lôn thật oai phong lẫm liệt. - Với bút pháp khoa trương và giọng điệu pha chút tự hào khiến cho nhà nho, người tù Phan Châu Trinh thoắt biến thành một dũng sĩ với vóc dáng khổng lồ và sức mạnh phi thường. + Sử dụng một loạt các động từ và tính từ rất mạnh và rất gợi được sử dụng liên tiếp (làm cho lở, đánh tan, đập bể) + Nhịp thơ mạnh, dồn dập, gấp gáp tạo nên không khí sôi động, dữ dội của trận giao tranh ác liệt. Bốn câu thơ vẽ ra tư thế, khí phách hiên ngang, lẫm liệt của người cách mạng và ý nghĩa lớn lao của sự nghiệp, của hành động người tù đang làm. Ở đây không còn là công việc nặng nhọc khổ hình của người tù nữa mà là hành động chủ động của người cách mạng. Sự nghiệp người chí sĩ ấy theo đuổi là làm lay chuyển cả đất nước, hành động của họ thì mạnh mẽ, chủ động (đánh tan, đập bể). Cách nói ẩn dụ, tượng trưng này rất quen thuộc trong thơ văn thời trung đại, nhất là ở loại thơ nói chí tỏ lòng. Câu chốt: Bằng 4 câu thơ đầu, nhà thơ đã xây dựng thành công hình ảnh người chí sĩ yêu nước hiên ngang ngạo nghễ vươn cao ngang tầm vũ trụ. Bài 3: Hãy trình bày những đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” * Nội dung: - Bài thơ thể hiện một hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy vẫn không sờn lòng đổi chí. * Nghệ thuật: - Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ hàm súc, độc đáo - Kết hợp tả thực với tượng trưng, sử dụng phương pháp ẩn dụ khoa trương Bài 4: Cho câu thơ: “Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,” 1. Chép tiếp 3 câu thơ để hoàn thiện khổ thơ. Nêu nội dung khổ thơ? 2. Em hiểu “thân sành sỏi”, “dạ sắt son” ở đây có nghĩa là gì? Nêu ý nghĩa hai chi tiết đó?
6. - Hai câu kết thể hiện lí tưởng khát vọng cao đẹp giải phóng dân tộc (vá trời), coi thường gian khổ (việc con con) – việc ở tù chỉ là một chặng nghỉ ngơi trên cong đường cứu nước. => Câu chốt: Bằng lối nói khoa trương kết hợp với bút pháp lãng mạng, hình ảnh người tù yêu nước hiện lên lẫm liệt, ngang tàng, gặp nguy nan nhưng vẫn không đổi chí, hiên ngang ngạo nghễ giữa đất trời Côn Lôn, tin tưởng vào chính mình, vào con đường chính nghĩa đã lựa chọn Đọc lại bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” của Phan Châu Trinh và nêu chủ đề của bài thơ? Bài 1: Trong bài thơ có nhiều cặp câu thơ đối nhau. Em hãy chép lại những câu thơ đó và cho biết tác dụng của phép đối trong việc thể hiện nội dung và xây dựng hình ảnh ở những câu thơ ấy. - Chép những cặp câu thơ đối nhau: + Xách búa đánh tan năm bảy đống Ra tay đập bể mấy trăm hòn + Tháng ngày bao quản thân sành sỏi Mưa nắng càng bền dạ sắt son Các cặp câu đối nhau đúng theo qui tắc đối của thơ thất ngôn bát cú. Sử dụng phép đối, tác giả đã nhấn mạnh, làm nổi bật được nội dung biểu đạt trong các câu thơ ấy, đồng thời làm cho hình ảnh trong các câu thơ đó nổi rõ hơn vì được đặt trong tương quan đối sánh theo từng cặp. Bài 2: Đọc bài thơ : Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, Lừng lẫy làm cho lở núi non. Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn. Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng chi sờn dạ sắt son. Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con! 1. Bài thơ có nói đến “chí làm trai”. Theo em, chí làm trai mà Phan Châu Trinh nói đến là gì? 2. Em hãy nêu một câu thơ (hoặc một bài thơ) nói về chí làm trai trong văn học Việt Nam mà em biết? 3. Viết một đoạn văn theo phép lập luận diễn dịch (khoảng 8 - 10 câu) nêu cảm nhận của em về khí phách của người chí sĩ yêu nước Việt Nam đầu thế kỉ XX qua
7. Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn Câu 1: Hãy cho biết câu thơ trên được trích trong tác phẩm nào? Của ai? Hãy nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ này? Câu 2: Hãy chép chính xác ba câu thơ tiếp theo câu thơ trên? Qua từ “làm trai” em hiểu gì về quan niệm sống của tác giả? Câu 3: Em hãy hình dung công việc đập đá của người tù ở Côn Đảo là một công việc như thế nào ? (chú ý về không gian, điều kiện và tính chất công việc) Câu 4: Từ bốn câu thơ vừa chép, hãy trình bày suy nghĩ của em về tư thế của một con người bằng một đoạn văn từ 6 – 8 câu, theo lối tổng – phân - hợp, có sử dụng một câu ghép (chỉ rõ) Câu 1: - Câu thơ trên được trích trong tác phẩm “Đập đá ở Côn Lôn” - Của Phan Châu Trinh. - Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh: Khi ông cùng các tù nhân khác bị bắt lao động khổ sai. Câu 2: - Chép chính xác ba câu thơ tiếp theo câu thơ trên. - Qua từ “làm trai” em hiểu về quan niệm sống của tác giả: làm người anh hùng, hiên ngang, chí khí lớn. Câu 3: - Đập đá ở Côn Lôn là một công việc khổ sai, vô cùng vất vả, trên một hòn đảo trơ trọi, hoang vắng giữa nắng, gió biển khơi. - Điều kiện làm việc vô cùng khắc nghiệt dưới họng súng và roi vọt của kẻ thù. - Tính chất công việc: Nguy hiểm, cực nhọc cho đến khi kiệt sức. => Kẻ thù không thể khuất phục được ý chí của họ. Câu 4: - Hình thức: + Viết đoạn văn có độ dài theo quy định, có liên kết, mạch lạc. + Đoạn văn có sử dụng một câu ghép + gạch chân, chỉ rõ. - Nội dung: HS nêu suy nghĩ riêng nhưng cần đảm bảo được những ý sau: + Tạo dựng tư thế của một con người giữa đất trời Côn Đảo, mang trong mình chí làm trai. + Nghệ thuật đối, nói quá, động từ mạnh làm nổi bật hành động quả quyết, mạnh mẽ phi thường của người tù yêu nước. + Tạo dựng lên bức tượng đài uy nghi về người anh hùng với khí phách