Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Chủ đề: Hình ảnh người nông dân trước cách mạng Tháng 8 qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” và truyện ngắn “Lão Hạc” - Năm học 2016-2017 - Trịnh Văn Lục

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Chủ đề: Hình ảnh người nông dân trước cách mạng Tháng 8 qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” và truyện ngắn “Lão Hạc” - Năm học 2016-2017 - Trịnh Văn Lục

1. chủ đề Hình ảnh người - Chủ điểm 1: Tiết 9 - Bài 3 – Tuần - Số phận và vẻ nông dân trước 3: Tức nước vỡ đẹp tâm hồn cách mạng tháng bờ người của chị Dậu tám qua đoạn trích 03 “Tức nước vỡ bờ” và truyện ngắn - Chủ điểm 2: Tiết 13- 14 -Bài 4 – Tuần 4: - Số phận và vẻ “Lão Hạc” Lão Hạc đẹp tâm hồn của Lão Hạc C. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Các phương pháp dạy học: - Các phương pháp truyền thống: Thuyết trình; vấn đáp; đàm thoại - Các phương pháp dạy học tích cực: Thảo luận nhóm; nghiên cứu tình huống; trực quan; nêu vấn đề 2. Các kĩ thuật dạy học: - Kĩ thuật đặt câu hỏi; kĩ thuật chia nhóm; kĩ thuật giao nhiệm vụ; kĩ thuật động não; kĩ thuật trình bày một phút; kĩ thuật hỏi chuyên gia. 3. Hình thức dạy học: - Dạy học trên lớp, học sinh làm việc cá nhân, theo cặp đôi; theo nhóm. Giao bài tập về nhà cho học sinh. D - Chuẩn bị 1. Giáo viên: - Nghiên cứu soạn bài theo chương trình đổi mới, máy tính, máy chiếu, giấy A0, bút dạ 2. Học sinh: - SGK, tìm đọc các thông tin về tác giả Nam Cao, các truyện ngắn khác của Nam Cao về đề tài người nông dân, chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên E – TIẾN TRÌNH DẠY HỌC BÀI HỌC MINH HỌA CHỦ ĐỀ CHỦ ĐIỂM 2: LÃO HẠC I – MỤC TIÊU CHỦ ĐIỂM 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm được - Những nét chính về tác giả Nam Cao, cùng hoàn cảnh ra đời của truyện ngắn lão Hạc.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ NỘI DUNG CẦN ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRÒ ĐẠT TRIỂN NĂNG LỰC I - Giới thiệu tác giả, - Phương pháp: Thuyết trình; tác phẩm - Năng lực tự học, năng đàm thoại; trực quan. lực giao tiếp tiếng việt. - Kĩ thuật: Trình bày một phút; - Năng lực ứng dụng đặt câu hỏi. công nghệ thông tin. - Hình thức dạy học: Học sinh làm việc cá nhân. 1 - Tác giả : Nêu những hiểu biết của em về + Nam Cao (1915- tác giả Nam Cao? 1951) tên thật là Trần Kể tên các tác phẩm chính của Hữu Tri, quê làng Đại Nam Cao? Hoàng, phủ Lý Nhân, Hà Nam. + Là nhà văn hiện thực xuất sắc. + Được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học hiện thực (1996) 2 - Tác phẩm: Lão Nêu hoàn cảnh ra đời của tác Hạc là một truỵên ngắn phẩm? xuất sắc viết về người nông dân, đăng báo lần Tích hợp kiến thức môn Lịch Sử: đầu năm 1943. Bằng những kiến thức của bộ môn Lịch sử, em hãy nêu những hiểu biết về xã hội Việt Nam những năm trước cách mạng tháng 8? II - Đọc và tìm hiểu văn bản : - Phương pháp: Đọc diễn cảm; - Năng lực thưởng thức đóng vai. văn học, năng lực đọc - Kĩ thuật: Đọc hợp tác; kĩ thuật diễn cảm, năng lực tự hỏi chuyên gia. học. - Hình thức dạy học: Học sinh đọc theo sự phân công của giáo
3. cô đơn. - Phương pháp: Trực quan, vấn 2. Tâm trạng của lão đáp. Hác sau khi bán cậu - Kĩ thuật: Đặt câu hỏi; động não. Vàng. - Năng lực giải quyết vấn - Hình thức dạy học: Học sinh đề, năng lực thưởng làm việc các nhân; làm việc theo thức văn học, năng lực cặp đôi. tư duy, năng lực sử dụng Vì sao lại con chó của lão là cậu ngôn ngữ, năng lực khái Vàng? quát quát hoá. Cậu vàng được lão Hạc đối xử như thế nào. Qua đó em hiều gì về láo Hac? Lão Hạc yêu quí cậu Vàng như vậy, vì sao lão lại bán cậu Vàng? Tìm những chi tiết miêu tả hình ảnh của lão Hạc khi kể lại với ông giáo về việc bán chó? Nhận xét cách sử dụng từ ngữ để miêu tả bộ dạng của lão Hạc. Từ đó ta thấy được tâm trạng nào của Lão Hạc? Lão Hạc đã nhờ cậy ông giáo những việc gì? Món tiền và mảnh vườn có ý nghĩa như thế nào với lão Hạc? Vì sao lão từ chối sự giúp đỡ của mọi người, kể cả sự giúp đỡ của ông giáo. Chi tiết này cho thấy lão Hạc là người như thế nào? Từ việc tìm hiểu phân tích trên - Tâm trạng đau đớn, đây em hãy khái quát tâm trạng ân hận dày vò. của lão Hạc sau khi bán chó. Qua - Lão Hạc là con người tâm trạng ấy chứng tỏ lão Hạc là rất mực tình nghĩa, người như thế nào? thủy chung, rất trung Học sinh làm việc theo cặp đôi. thực và giàu tình yêu Giáo viên dùng kĩ thuật giảng bình thương con và giàu để khái quát lại tâm trạng của lão lòng tự trọng. Hạc sau khi bán cậu vàng. 3. Cái chết của lão Hạc. - Phương pháp: Thảo luận - Năng lực giải quyết vấn
4. chết của lão Hạc, ta thấy vẻ đẹp nào của lão? Qua hình ảnh lão Hạc Nam Cao muốn gửi gắm tới chúng ta điều gì? Gv trình chiếu một số hình ảnh về xã hội phong kiến giai đoạn trước cách mạng. Gv dùng kĩ thuật giảng bình để khái quát vấn đề: : Cái chết của lão thật dữ dội và kinh hoàng, chết trong đau đớn, vật vã. Nhưng cái chết của lão góp phần bộc lộ số phận và tính cách của lão, cũng là số phận và tính cách của người nông dân nghèo trong xã hội VN trước cách mạng tháng 8: nghèo khổ, bế tắc, giàu lòng yêu thưong, lòng tự trọng. Mặt khác, cái chết của lão Hạc còn tố cáo hiện thực xã hội thực dân nửa phong kiến - cái xã hội nô lệ, tăm tối đã buộc những người nghèo đi đến con đường cùng. Chỉ có thể là tha hoá hoặc giữ bản chất trong sạch của mình bằng cái chết của chính mình. Cái chết của lão Hạc cũng góp phần làm cho những người xung quanh hiểu rõ con người của lão, quí trọng và thương tiếc lão hơn. Giường như trong cách lựa chọn này Lão đã tự trừng phạt mình 1 cách ghê gớm nó cũng chứng tỏ đức tính tự trọng đáng quý của Lão Hạc. III – Tổng kết. 1. Nghệ thuật. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình.
5. Qua việc chuẩn bị ở nhà, kể thêm hình ảnh một số nhân vật người nông dân trong các tác phẩm khác của Nam Cao và nêu cảm nhận ngắn gọn về họ? Giáo viên gời dẫn: Chú ý hình ảnh những người nông dân trong các tác phẩm mà thầy đã yêu cầu về tìm đọc; Nghèo; Một bữa no; Điếu văn Hoạt động 6: Kiểm tra đánh giá - Phương pháp luyện tập. - Kĩ thuật trình chiếu; đặt câu hỏi. - Hình thức: Học sinh làm việc cá nhân. - Định hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề; sử dụng ngôn ngữ; tạo lập văn bản Bảng mô tả các mức độ đánh giá theo định hướng phát triển năng lực của chủ đề Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao thấp - Thể loại - Nhận biết được thể loại của tác phẩm “Lão Hạc” - Ý nghĩa - Hiểu được cái chết của ý nghĩa cái chết lão Hạc của lão Hạc - Các biện - Sử dụng pháp tu từ kiến thức Tiếng việt để hiểu về biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn trích trong truyện ngắn lão Hạc - Cảm - Học trình nêu nhận cái hay cảm nhận của mình của đoạn văn về cái hay của đoạn văn trích trong truyện ngắn “Lão Hạc” Xây dựng các câu hỏi và bài tập theo bảng mô tả I – Trắc nghiệm: Khoanh tròn váo trước những câu trả lời đúng. Câu 1: Tác phẩm lão Hạc được viết theo thể loại nào?
6. - Qua đoạn văn, tác giả đã thể hiện niềm thương cảm sâu sắc trước số phận bi kịch của lão Hạc, cũng là số phận người nông dân trước cách mạng. G- TÍNH KHẢ THI VÀ HIỆU QUẢ DỰ KIẾN CỦA CÁC PHƯƠNG PHÁP KĨ THUẬT DẠY HỌC Việc dạy chủ đề “Hình ảnh người nông dân trước cách mạng tháng 8 qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” và truyện ngắn “Lão Hạc” theo định hướng phát triển các năng lực, phẩm chất của người học với việc sử dụng kết hợp các phương pháp, kĩ thuật dạy học truyền thống và các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực mang lại hiệu quả thiết thực cho việc dạy và học. - Giờ học diễn ra sôi nổi, hào hứng hơn. Học sinh trở thành trung tâm của quá trình khám phá tri thức. Các em được vận dụng kiến thức, kĩ năng của mình để khám phá, tìm tòi kiến thức mới. Các em được thực hành nhiều hơn, thể hiện mình nhiều hơn từ đó góp phần hình thành nên những năng lực chung và năng lực chuyên biệt cho các em. - Qua các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, các em được rèn luyện khả năng làm việc cá nhân, làm việc theo cặp đôi, theo nhóm, tự phân công nhiệm vụ, lắng nghe nhau tìm ra hướng giải quyết nhiệm vụ. - Việc kiểm tra đánh giá trở nên nhẹ nhàng, toàn diện hơn. Không chỉ đánh giá được kiến thức của các em mà cả năng lực, phẩm chất được hình thành trong quá trình học. Giao Thiện, ngày 1 tháng 9 năm 2016 NGƯỜI VIẾT TRỊNH VĂN LỤC