Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 17: Ôn tập giữa học kì 1

Nội dung text: Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 17: Ôn tập giữa học kì 1

1. 2 Đáp án các câu hỏi phần mở đầu và chương I: Ngành ĐVNS 1.Thế giới động vật rất đa dạng và phong phú: về loài, về số cá thể trong loài. + Số lượng loài hiện nay 1,5 triệu loài. Số lượng cá thể trong loài rất nhiều. + Kích thước của các loài khác nhau. Động vật phân bố được ở nhiều môi trường: Nước, cạn, trên không do chúng thích nghi cao với môi trường sống. 2. Đặc điểm chung của động vật: Động vật có đặc điểm chung là có khả năng di chuyển, có hệ thần kinh và giác quan, chủ yếu dị dưỡng (khả năng dinh dưỡng nhờ chất hữu cơ có sẵn) 3. Sơ lược phân chia giới động vật: Có 8 ngành động vật: + Động vật không xương sống: 7 ngành (ĐV nguyên sinh, Ruột khoang, Các ngành giun: (giun dẹp, giun tròn,giun đốt), thân mềm, chân khớp).+ Động vật có xương sống: 1 ngành (có 5 lớp: cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú). 4. §Æc ®iÓm chung, vai trß cña ngµnh ®éng vËt nguyªn sinh: *§Æc ®iÓm chung cña ngµnh ®éng vËt nguyªn sinh lµ: + Cã kÝch th­íc hiÓn vi .+ C¬ thÓ ®¬n bµo nh­ng ®¶m nhiÖm mäi chøc n¨ng sèng.+ PhÇn lín dinh d­ìng lµ dÞ d­ìng.+ Sinh s¶n v« tÝnh theo kiÓu ph©n ®«i. + C¬ quan di chuyÓn lµ ch©n gi¶, l«ng b¬i, roi b¬i hoÆc tiªu gi¶m. * Vai trß cña ngµnh ®éng vËt nguyªn sinh: a. Cã lîi : - Lµm s¹ch m«i tr­êng n­íc : trïng biÕn h×nh , trïng giµy , trïng roi; - Lµm thøc ¨n cho §V ë n­íc : Trïng biÕn h×nh . trïng giµy, ; - Gi¸ trÞ vÒ ®Þa chÊt, ; - Nguyªn liÖu chÕ giÊy gi¸p: trïng phãng x¹ b. T¸c h¹i : G©y bÖnh cho §V: trïng cÇu , trïng bµo tö G©y bÖnh cho ng­êi : Trïng roi m¸u , trïng kiÕt lÞ , trïng sèt rÐt 5. §Æc ®iÓm cÊu t¹o, di chuyÓn, dinh d­ìng, sinh s¶n cña trïng roi xanh: a. CÊu t¹o: KÝch th­íc hiÓn vi (0,05mm), c¬ thÓ h×nh thoi, ®Çu tï ®u«i nhän, cã roi dµi ë ®Çu, c¬ thÓ cã h¹t diÖp lôc, cã ®iÓm m¾t mµu ®á n»m ë gèc roi, cã kh«ng bµo( co bãp, bµi tiÕt). b. Di chuyÓn: nhê roi b¬i. c. §Æc ®iÓm dinh d­ìng cña trïng roi: - Tù d­ìng (khi cã ¸nh s¸ng) hoÆc dÞ d­âng (trong tèi). - H« hÊp: Trao ®æi khÝ qua mµng c¬ thÓ. - Bµi tiÕt: Th¶i c¸c chÊt th¶i ra ngoµi c¬ thÓ qua kh«ng bµo co bãp. d. Sinh s¶n: Trïng roi sinh s¶n v« tÝnh b»ng c¸ch ph©n ®«i c¬ thÓ theo chiÒu däc, ®Çu tiªn nh©n ph©n ®«i, tiÕp ®Õn ph©n ®«i chÊt nguyªn sinh vµ c¸c bµo quan ®Ó t¹o ra 2 c¬ thÓ míi. 6.Trïng roi gièng vµ kh¸c thùc vËt. TËp ®oµn trïng roi: a. Gièng;- C¬ thÓ cã chÊt diÖp lôc. Nªn dinh d­ìng tù d­ìng gièng nh­ TV. b. Kh¸c: Trïng roi cã kh¶ n¨ng di chuyÓn, cã ®iÓm m¾t. c. Tập đoàn trùng roi: gồm nhiều tế bào liên kết lại với nhau, có roi hướng ra ngoài, nhưng mỗi tế bào vẫn vận động và dinh dưỡng độc lập, chúng gợi ra mối quan hệ về nguồn gốc giữa động vật đơn bào và đa bào.
2. 4 a. CÊu t¹o vµ dinh d­ìng: KÝ sinh trong m¸u ng­êi , trong thµnh ruét vµ tuyÕn n­íc bät cña muçi An« phen; C¬ thÓ ®¬n bµo, cã kÝch th­íc nhá; Kh«ng cã c¬ quan di chuyÓn , kh«ng cã c¸c kh«ng bµo; Dinh d­ìng: Thùc hiÖn qua mµng TB. b. Vßng ®êi: Trïng sèt rÐt do muçi truyÒn vµo m¸u ng­êi -> chui vµo ký sinh trong hång cÇu vµ sinh s¶n cïng lóc cho nhiÒu trïng míi, ph¸ vì hång cÇu chui ra vµ l¹i chui vµo nhiÒu hång cÇu kh¸c, tiÕp tôc chu tr×nh hñy ho¹i hång cÇu vµ tiÕt chÊt ®éc vµo m¸u.(cø sau 48h 1 lÇn víi trïng th­êng gÆp g©y ra bÖnh sèt rÐt c¸ch nhËt) c. BÖnh sèt rÐt hay x¶y ra ë miÒn nói v×: - KhÝ hËu ë ®©y Èm thÊp, nhiÒu bôi rËm, chuång tr©u, bß, - ë ®©y cã nhiÒu muçi An«phen. - §iÒu kiÖn vÖ sinh ë ®©y kh«ng ®¶m b¶o. d. BiÖn ph¸p phßng chèng bÖnh sèt rÐt: + VÖ sinh s¹ch sÏ n¬i ë, kh¬i th«ng cèng r·nh, ph¸t quang bôi rËm. + §i ngñ th× ph¶i m¾c mµn. + DiÖt bä gËy, muçi II. Ôn tập chương II: Ngành ruột khoang ?1: Em h·y nªu ®Æc ®iÓm c¸c ®¹i diÖn cña ngµnh ruét khoang? §Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang? ?2: Em h·y nªu vai trß cña ngµnh ruét khoang? ?3: Em h·y tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cÊu t¹o, di chuyÓn, dinh d­ìng cña thñy tøc ? ?4: Em h·y nªu c¸c c¸ch sinh s¶n cña thñy tøc? So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a san h« vµ thñy tøc trong sinh s¶n v« tÝnh mäc chåi?
3. 6 + Lớp ngoài: gồm tế bào gai, tế bào mô bì – cơ, tế bào sinh sản. + Lớp trong: tế bào mô cơ - tiêu hoá - Giữa 2 lớp là tầng keo mỏng có TBTK liên kết nhau tạo mạng lưới TK. - Lỗ miệng thông với khoang tiêu hoá ở giữa (gọi là ruột túi). b. Di chuyÓn: KiÓu s©u ®o vµ kiÓu lén ®Çu. c. Dinh d­ìng: - Thuỷ tức bắt mồi bằng tua miệng. Quá trình tiêu hóa thực hiện ở khoang tiêu hoá nhờ dịch từ tế bào tuyến; - Sự thải bã qua chính lỗ miệng(vì ruột dạng túi; - Sự trao đổi khí thực hiện qua thành cơ thể. 4. Em h·y nªu c¸c c¸ch sinh s¶n cña thñy tøc? So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a san h« vµ thñy tøc trong sinh s¶n v« tÝnh mäc chåi? a. C¸c h×nh thøc sinh s¶n cña thñy tøc: + Sinh sản vô tính: bằng cách mọc chồi khi điều kiện thuận lợi, đủ thức ăn + Sinh sản hữu tính: thường xảy ra khi mùa lạnh, ít thức ăn, bằng cách hình thành tế bào sinh dục đực và cái + Tái sinh: 1 phần cơ thể tạo nên cơ thể mới khi gặp điều kiện tốt. b. Sù kh¸c nhau trong h×nh thøc sinh s¶n mäc chåi cña san h« vµ thñy tøc: - ë thñy tøc: Chåi con mäc ra tõ c¬ thÓ mÑ råi t¸ch ra ®Ó sèng ®éc lËp khi ®· tù kiÕm ¨n ®­îc. - ë san h«: C¬ thÓ con kh«ng t¸ch rêi mµ dÝnh víi c¬ thÓ mÑ, t¹o nªn tËp ®oµn san h« cã khoang ruét th«ng víi nhau. III. Ôn tập chương III: Các ngành giun ?1: Nªu Nơi sống, cÊu t¹o, di chuyÓn, dinh d­ìng, sinh sản, vßng ®êi cña s¸n l¸ gan? V× sao tr©u, bß n­íc ta hay m¾c bÖnh s¸n l¸ gan? ?2: Nêu đặc điểm một số giun dẹp khác. ?3: Nªu cấu tạo, dinh dưỡng, di chuyển, Sinh sản, Biện pháp phòng chống giun đũa?; ?4: §Æc ®iÓm cÊu t¹o nµo cña giun ®òa kh¸c víi s¸n l¸ gan? ?5: Nªu t¸c h¹i cña giun ®òa ®èi víi søc kháe con ng­êi? Nªu c¸c biÖn ph¸p phßng chèng giun ®òa kÝ sinh ë ng­êi? ?6: Một số giun tròn khác ?
4. 8 + Tuyên truyền vệ sinh, an toàn thực phẩm, không ăn thịt lợn, bò gạo + Tẩy sán theo đơn của bác sĩ nếu có dấu hiệu nhiễm sán. III. Nªu cấu tạo, dinh dưỡng, di chuyển, Sinh sản, Biện pháp phòng chống giun đũa? 1. Cấu tạo ngoài: + Cơ thể dài bằng chiếc đũa ( khoảng 25 cm), thuôn 2 đầu; Tiết diện ngang cơ thể tròn; Giun cái to, dài; Giun đực nhỏ, ngắn, đuôi cong. + Miệng có ba môi bám nhỏ. + Lớp vỏ cuticun bọc ngoài có tác dụng làm căng cơ thể, không bị tiêu hủy bởi dịch tiêu hoá trong ruột non người. 2. Cấu tạo trong và di chuyển: 1. Cấu tạo trong: + Thành cơ thể có lớp biểu bì và lớp cơ dọc phát triển. + Bên trong là khoang cơ thể chưa chính thức; Trong khoang cơ thể có ống tiêu hoá thẳng(phân hóa) bắt đầu từ lỗ miệng, kết thúc là lỗ hậu môn, các tuyến sinh dục dài cuộn khúc 2. Di chuyển: hạn chế do chỉ có cơ dọc phát triển(cong duỗi cơ thể giúp chui rúc trong môi trường kí sinh). 3. Dinh dưỡng: Do ống tiêu hoá thẳng, cơ hầu khỏe giúp giun hút chất dinh dưỡng nhanh và nhiều. Tốc độ tiêu hóa nhanh. 4. Sinh sản: a. Cơ quan sinh dục: Giun đũa phân tính; Tuyến sinh dục dạng ống, dài hơn chiều dài cơ thể, con cái 2 ống, con đực 1 ống; Thụ tinh trong. Đẻ rất nhiều trứng(khoảng 200000 trứng/ngày). b. Vòng đời giun đũa: - Trứng giun theo phân người ra ngoài, nếu gặp ẩm, thoáng khí sẽ nở thành ấu trùng trong trứng. - Người sẽ bị nhiễm giun nếu ăn phải thức ăn(rau, quả tươi, có trứng giun). Tại ruột non người, ấu trùng chui ra, vào máu, đi qua gan, tim, phổi rồi lại về ruột non lần thứ 2 để chính thức kí sinh ở đây. 4. Biện pháp Phòng chống: + Ăn chín, uống sôi. + Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; + Giữ vệ sinh thức ăn, cá nhân và môi trường; Ủ phân thật kỹ. + Tẩy giun định kì(1-2 lần/năm). + Tuyên truyền mọi người cùng phòng chống bệnh giun đũa, IV. §Æc ®iÓm cÊu t¹o nµo cña giun ®òa kh¸c víi s¸n l¸ gan? §Æc ®iÓm cña giun ®òa kh¸c víi s¸n l¸ gan lµ: - C¬ thÓ giun ®òa cã tiÕt diÖn ngang trßn.- Cã khoang c¬ thÓ ch­a chÝnh thøc.- èng tiªu hãa ph©n hãa.- C¬ thÓ bao bäc bëi líp vá cuticun.- C¬ thÓ giun ®òa chØ cã c¬ däc ph¸t triÓn. V. Nªu t¸c h¹i cña giun ®òa ®èi víi søc kháe con ng­êi? Nªu c¸c biÖn ph¸p phßng chèng giun ®òa kÝ sinh ë ng­êi?