Sáng kiến kinh nghiệm Nghiên cứu ứng dụng một số bài tập phát triển sức nhanh tốc độ môn Nhảy xa Khối 8

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Nghiên cứu ứng dụng một số bài tập phát triển sức nhanh tốc độ môn Nhảy xa Khối 8

1. nào để nâng cao sức mạnh tốc độ cho phù hợp với người tập góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học trong môn nhảy xa. Xuất phát từ ý nghĩa lý luận và thực tiễn nêu trên, cũng như thực tế trong quá trình dạy học môn nhảy xa, với khả năng của mình tôi chọn đề tài: "Nghiên cứu ứng dụng một số bài tập nhằm phát triển sức mạnh tốc độ cho môn nhảy xa đối với học sinh khối 8 trường THCS Giao Thiện". II, THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI TẠO RA SÁNG KIẾN Mục đích của tôi là xây dựng một số bài tập nhằm phát triển sức mạnh tốc độ góp phần nâng cao thành tích và hiệu quả hoc tập môn nhảy xa cho học sinh khối 8 trường THCS Giao Thiện. Để tiến hành nghiên cứu đề tài này tôi đã tiến hành các nhiệm vụ sau: - Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn để lựa chọn một số bài tập tiêu biểu nhằm phát triển sức mạnh tốc độ trong môn nhảy xa . - Nhiệm vụ 2: Ứng dụng và đánh giá hiệu quả các bài tập này. Trong quá trình giảng dạy môn nhảy xa cho học sinh trường THCS Giao Thiện. III. CÁC GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM A/ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. Để giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu trên tôi đã sử dụng các phương pháp sau: 1/ Phân tích và tổng hợp tài liệu: Tôi có sử dụng các tài liệu chuyên môn có liên quan đến đề tài nghiên cứu học và phát triển sức mạnh tốc độ môn nhảy xa: - Các tài liệu tuyển tập nghiên cứu khoa học của trường đại học thể dục thể thao. - Các sách giáo khoa, lý luận và phương pháp giáo dục thể chất, sách tâm lý học và sách y học thể dục thể thao, . . . - Sách giáo khoa điền kinh xuất bản từ năm 1995 đến nay. 2/ Phương pháp phỏng vấn: Để đảm bảo đề tài mang tính khoa học và thực tiễn, tôi sử dụng phiếu hỏi để phỏng vấn các giáo viên trong trường và những giáo viên có trình độ chuyên môn ở các trường, những người có kinh nghiệm giảng dạy nhiều năm ở trường. . . để có những bài tập thích hợp. 3/ Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tôi tiến hành thực nghiệm trên cùng một đối tượng, cùng trình độ, - 4 -
2. - Hố nhảy xa. - Bục giậm nhảy. - Thước dây. - Phích cắm. - Cờ, vôi, đồng hồ bấm dây. C/ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU. 1/ Giải quyết nhiệm vụ 1: 1.1/ Đặc điểm sinh lý và giải phẫu sinh lý: - Nhìn chung, lứa tuổi này đang bước vào thời kỳ dậy thì, nên cơ thể phát triển với tốc độ nhanh cả về hình thái, tố chất thể lực cũng như chức phận của các hệ cơ quan trong cơ thể. - Hệ hô hấp cũng mở rộng, năng lực của nó phù hợp với lứa tuổi thông qua sự tăng trưởng thể tích phổi và hoàn thiện hô hấp. - Ở lứa tuổi này cơ thể các em yêu cầu một lượng vận động cao, một yêu cầu mang tính chất sinh học, do đó tập luyện thể dục thể thao ở lứa tuổi này có mục đích chỉnh hình. Mặc dù các nhóm cơ chi trên, đai vai, chi dưới phát triển mạnh nhưng chưa đều nên khi hoạt động dễ dẫn tới mệt mỏi. - Hệ thần kinh (HTK): HTK cao cấp được hoàn thiện, tầm hiểu biết và khả năng tư duy được mở rộng, tính linh hoạt cao, có khát vọng đạt đến hiệu quả cao nhất trong mọi lĩnh vực. 1.2/ Cơ sở lý luận của việc lựa chọn một số bài tập giáo dục sức mạnh tốc độ cho môn nhảy xa. Thực tế cho thấy sức mạnh tốc độ của con người là khả năng khắc phục lực đối kháng bên ngoài hoặc đề kháng lại nó bằng sự nỗ lực của cơ bắp. Sức mạnh tốc độ là hình thức biểu hiện của sức mạnh, là hệ thống tuần hoàn thần kinh cơ bắp. Để tạo điều kiện tốt cho sự phát triển sức mạnh tốc độ trên cơ sở khoa học tôi đã đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu cơ chế sinh lý của tố chất sức mạnh. Mức độ của cơ được quyết định bởi 2 nhân tố: - Xung động từ các nơ ron thần kinh vận động trong sừng trước tủy sống đến cơ. - Phản ứng của cơ, tức là lực do nó sinh ra để đáp lại xung động thần kinh. Phản ứng của cơ phụ thuộc vào tiết diện sinh lý và đặc điểm cấu trúc của nó. Độ dài của cơ tại thời điểm có sự kích thích và một số nhân tố khác, - 6 -
3. hợp huấn luyện đặc biệt, việc huấn luyện này cần đảm bảo sự biến đổi một cách tốt nhất, năng lực sức mạnh tối đa thành năng lực sức mạnh tốc độ. Từ những cơ sở trên cho chúng ta thấy, việc nghiên cứu lựa chọn những bài tập nhằm giáo dục sức mạnh tốc độ là vô cùng quan trọng. Qua nghiên cứu lựa chọn những bài tập vận dụng nhằm phát triển sức mạnh tốc độ nâng cao thành tích môn nhảy xa. Bài tập 1: Bật ếch trên sân cỏ bằng 2 chân. Bài tập 2: Bật cao liên tục trên hố cát. Bài tập 3: Trò chơi vận động 20 phút. Bài tập 4: Nhảy xa 3 bước. Bài tập 5: Đứng lên ngồi xuống bằng 2 chân và 1 chân. Bài tập 6: Lò cò 15 - 20 mét đổi chân. Bài tập 7: Nằm sấp chống đẩy tăng độ khó (gác chân lên cao 15 lần). Bài tập 8: Chạy đà giậm nhảy bước bộ trên không chạm vào vật ở hố cát. Bài tập 9: Chạy tốc độ ngắn 15 - 20 mét. Những bài tập vận dụng theo phương pháp lặp lại mang ý nghĩa: - Cường độ cao. - Khối lượng thấp. - Quãng nghỉ hợp lý. - Thời gian thực hiện ngắn. Thông thường những bài tập ngắn nhằm phát triển sức mạnh tốc độ hay sử dụng những bài tập động lực, với trọng lượng khoảng 20 - 30% trọng lượng tối đa, thời gian thực hiện được chia theo tổ, đối với người mới tập không quá 4 tổ trong các bài tập, giữa mỗi tổ có quãng nghỉ 2 - 3 phút và thực hiện các bài tập nhẹ nhàng thả lỏng, khối lượng bài tập phụ thuộc vào mục đích và nhiệm vụ phát triển sức mạnh tối đa. Nếu hoạt động tính tổng thời gian trong một giáo án tối đa thì khoảng 30 phút là hợp lý nhất. Vì vậy muốn phát huy sức mạnh tốc độ tốt, yêu cầu thực hiện chất lượng thả lỏng hệ cơ. Khả năng 1 lần bật nhảy mạnh, nhanh, được thể hiện hợp lý giữa thả lỏng và co cứng, tính nhịp điệu thả lỏng của tần số, biên độ bước chạy và kĩ thuật chạy đúng là vô cùng quan trọng trong việc nâng cao và phát triển sức mạnh tốc độ. 1.5/ Cơ sở lựa chọn bài tập: - 8 -
4. Bài tập 3: Có 10/10 người đồng ý, chiếm tỉ lệ 100%. Bài tập 4: Có 9/10 người đồng ý, chiếm tỉ lệ 90%. Bài tập 5: Có 8/10 người đồng ý, chiếm tỉ lệ 80%. Bài tập 8: Có 8/10 người đồng ý, chiếm tỉ lệ 80% Tôi đã có cơ sở để khẳng định những bài tập chính trong việc nâng cao thành tích môn nhảy xa là bài tập 1, 2, 5, 7,8, 9. Đây là 6 bài tập cơ bản còn những bài tập 3, 4, 6, có thể bỏ qua. Bảng 2: Các bài tập được lựa chọn: Khèi Qu·ng TT Tªn bµi tËp Môc ®Ých yªu l­îng nghØ cÇu 01 BËt Õch trªn s©n cá b»ng 2 20m x 4 2 phót BËt tÝch cùc ch©n. - 5 lÇn 02 BËt cao liªn tôc trªn hè c¸t. 2 - 5 lÇn 2 - 3 BËt tõng lÇn phót mét vµ phèi hîp ch©n tay 03 §øng lªn ngåi xuèng b»ng 15 - 18 2 phót Tèc ®é nhanh 2 ch©n v¶ 1 ch©n. lÇn 04 N»m sÊp chèng ®Èy t¨ng ®é 15 x 20 3 - 5 G¸c ch©n lªn khã (g¸c ch©n lªn cao 15 c¸i phót cao ®óng kÜ lÇn). thuËt 05 Ch¹y ®µ giËm nh¶y b­íc bé 15 m 3 phót Tèc ®é nhanh trªn kh«ng. 2/ Gi¶i quyÕt nhiÖm vô 2: §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ nh÷ng bµi tËp ®­îc chän nh»m n©ng cao thµnh tÝch m«n nh¶y xa, t«i ®· tæ chøc thùc nghiÖm cho ®èi t­îng lµ häc sinh líp 8 tr­êng THCS Giao Thiện, thêi gian thùc nghiÖm tõ th¸ng 1 ®Õn hÕt th¸ng 3 n¨m 2015. Tr­íc thêi gian thùc nghiÖm t«i tiÕn hµnh kiÓm tra thµnh tÝch ban ®Çu cña 40 häc sinh ®Ó so s¸nh vµ ph©n nhãm, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i chia thµnh 2 nhãm. - Nhãm A (®èi chiÕu): Thùc hiÖn c¸c bµi tËp truyÒn thèng. - Nhãm B (thùc nghiÖm): Ngoµi nh÷ng bµi tËp truyÒn thèng cßn tËp theo c¸c bµi tËp mµ t«i nghiªn cøu (theo tiÕn ®é x©y dùng d­íi ®©y). - 10 -
5. Bảng 3: Kết quả kiểm tra bật xa tại chỗ của học sinh lớp 8 trường THCS Giao Thiện: Thông số kiểm Trước thực nghiệm Sau thực nghiệm tra Nhóm A B A B (Đối chiếu) (Thực (Đối chiếu) (Thực nghiệm) nghiệm) X mÐt 2,06 2,10 2,18 2,25  2 0,021 0,023 T (tính) 1,90 3,04 T (bảng) 2,021 P% 5% Ở bảng 3: Thành tích kiểm tra ban đầu (trước thực nghiệm) của 2 nhóm học sinh lớp 8 trường THCS Giao thiện, qua tính toán tôi thu được kết quả: X A = 2,06 X B = 2,10 T (tính) = 1,90 T (bảng) = 2,021 Do vậy tôi kết luận giữa hai nhóm A và B sự khác biệt không có ý nghĩa ở ngưỡng xác suất P > 5% với độ tin cậy P T (bảng) = 2,021 Do vậy tôi kết luận giữa 2 nhóm A và nhóm B sự khác biệt có ý nghĩa ở ngưỡng xác suất P 95%. Cùng với việc kiểm tra bật xa tại chỗ của học sinh lớp 8 trường THCS Giao thiện, tôi kiểm tra bước đầu môn nhảy xa của 40 học sinh theo 2 nhóm A và B. Kết quả trình bày ở bảng 4. Bảng 4: Kết quả kiểm tra lần 1 và 2 môn nhảy xa của học sinh lớp 8 trường THCS Giao thiện: - 12 -
6. Vì vậy nâng cao sức mạnh tốc độ có ý nghĩa thực tiễn đối với học sinh trong trường cũng như các trường chuyên nghiệp, không chỉ phát triển con người toàn diện mà còn đưa thành tích lên cao, góp phần cho nhà trường đạt kết quả cao trong việc học tập và trong các kỳ thi đấu. V. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ 1/ Đối với nhà trường: Tăng cường tổ chức các hội thảo chuyên đề về nâng cao chất lượng dạy học bộ môn cho học sinh, nhất là việc sử dụng đồ dùng dạy học trong các tiết dạy. 2/ Đối với phòng Giáo dục: Đầu tư thêm trang thiết bị và đồ dùng dạy - học cho giáo viên và học sinh. Như đã trình bày ở trên, đề tài mới được tôi nghiên cứu và thử nghiệm trong năm học 2018 - 2019 trên một số đối tượng học sinh trường tôi . Do đó, kết quả thu được chỉ phản ánh một phần thực tiễn đầy sinh động và luôn luôn biến đổi của công tác dạy - học. Muốn có được những nhận định mang tính khái quát hơn đòi hỏi đề tài phải thực hiện trong nhiều năm trên nhiều đối tượng học sinh. Tuy nhiên trong phạm vi đề tài này tôi đã cố gắng đưa ra những kinh nghiệm của bản thân (trong đó có những kinh nghiệm của đồng nghiệp), mong có thể góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy - học bộ môn cho học sinh nói riêng và nâng cao chất lượng giáo dục và dạy học nói chung. Với tất cả tâm huyết, nhưng do điều kiện nghiên cứu của đề tài còn hạn chế, chắc chắn không thể tránh khỏi những sai sót. Tôi rất mong được Hội đồng Khoa học nhà trường, các bạn đồng nghiệp, tổ khối chuyên môn khảo sát, kiểm tra và đóng góp ý kiến cho đề tài. Tôi chân thành xin cảm ơn ! Người viết Trần Văn Hưng CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DUNG SÁNG KIẾN (Xác nhận ,đánh giá xếp loại) - 14 -
7. 1/ Các tài liệu tuyển tập nghiên cứu khoa học của trường Đại học Thể dục thể thao. 2/ Các sách giáo khoa thể dục - NXB Giáo dục. 3/ Lý luận và phương pháp giáo dục thể chất 4/ Tâm lý học thể dục thể thao. 5/ Y học thể dục thể thao. 6/ Sách giáo khoa điền kinh xuất bản từ năm 1975 đến nay. - 16 -