Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 25: Văn bản Bánh trôi nước

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 25: Văn bản Bánh trôi nước

1. - Hồ Xuân Hương (?-?), sống vào cuối thế kỉ XVIII – đầu XIX. - Quê ở làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. - Đề tài: Mượn những cây quả, đồ vật dân dã (bánh trôi nước, cái quạt, quả cau ) để nói lên tiếng nói trào lộng bênh vực quyền sống, quyền hạnh phúc của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. - Ngôn ngữ trong thơ bà bình dị, mộc mạc - Bà được mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm. Hồ Xuân Hương
2. BÁNH TRÔI NƯỚC Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son. (Hồ Xuân Hương) Bánh trôi nước Rắn: Cứng Nát: Nhão
3. Thân em như quả mít trên cây, Da nó xù xì múi nó dày. Quân tử có thương thì đóng cọc, Xin đừng mân mó nhựa ra tay Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi Này của Xuân Hương mới quệt rồi Có phải duyên nhau thì thắm lại Đừng xanh như lá bạc như vôi!
4. Màu sắc: Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Vỏ trắng, nhân đỏ son Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son. Chất lượng thành phẩm: Hình dáng: ngon, ngọt Tròn không thay đổi Cách nấu: Kĩ thuật làm bánh: luộc trong nước, Tùy thuộc vào tay kẻ nặn sống thì chìm, khéo hay vụng mà chiếc chín thì nổi bánh có thể rắn hay nát
5. Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son. Vẻ đẹp ngoại hình: Trắng trẻo, đầy “Thân em vừa trắng lại vừa tròn” đặn, phúc hậu Cuộc đời, thân phận: “Bảy nổi ba chìm” Trôi nổi, vùi dập, lận đận, bấp bênh. “Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn” Phụ thuộc, cam chịu, không được làm chủ cuộc đời Phẩm chất, vẻ đẹp tâm hồn: “mà em vẫn giữ tấm lòng son” Son sắt, thủy chung
6. 1. Nghệ thuật: - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt hàm súc, cô đọng - Kết cấu chặt chẽ, độc đáo. - Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu, xây dựng nhiều tầng ý nghĩa. - Nhân hoá, ẩn dụ, đảo thành ngữ, quan hệ từ độc đáo 2. Nội dung - Tả thực chiếc bánh trôi nước – món ăn bình dị, dân dã, mang đậm bản sắc dân tộc. - Trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ xưa; đồng thời cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ
7. BÀI TẬP VẬN DỤNG Ghi lại những câu hát than thân đã được học hoặc em biết bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”. Từ đó tìm mối liên quan trong cảm xúc giữa bài thơ “Bánh trôi nước” của HXH với các câu hát than thân đó.
8. Gợi ý - So sánh + Giống nhau: đều ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ, thể hiện số phận của họ trong XH xưa + Khác nhau: ca dao dừng lại ở việc than thân, còn thơ HXH là sự khẳng định vẻ đẹp của người phụ nữ với tấm lòng thuỷ chung son sắt.