Tài liệu Giáo dục địa phương tỉnh Bắc Ninh Lớp 6

Nội dung text: Tài liệu Giáo dục địa phương tỉnh Bắc Ninh Lớp 6

1. CHỦ ĐỀ 3: CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI, MÔI TRƯỜNG BÀI 11. XÂY DỰNG NẾP SỐNG VĂN HOÁ TRONG CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ Ở TỈNH BẮC NINH Học xong bài này, em sẽ: v Trình bày được những nét cơ bản trong phong trào xây dựng nếp sống văn hoá của cộng đồng dân cư ở tỉnh Bắc Ninh. v Nêu được ý nghĩa của việc xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư ở tỉnh Bắc Ninh. v Trình bày được trách nhiệm của cá nhân và cộng đồng trong việc xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư. Hãy nói về thông điệp của mỗi bức tranh dưới đây: Hình 11.1 Hình 11.2 60
2. 2. Ý nghĩa của việc xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư ở tỉnh Bắc Ninh Đọc thông tin sau và thực hiện các yêu cầu: Nâng cao chất lượng của Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở Bắc Ninh Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” được phát động từ năm 2000. Các nội dung chính của phong trào được triển khai thực hiện gắn với các phong trào thi đua, các cuộc vận động khác, đặc biệt là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Xây dựng gia đình văn hoá đã trở thành phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp, tác động tích cực đến từng gia đình, khơi dậy truyền thống tương thân tương ái, uống nước nhớ nguồn, lòng yêu nước, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân. Năm 2021, Bắc Ninh có 95% gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hoá; 90,7% khu dân cư đạt danh hiệu văn hoá; 86% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt danh hiệu văn hoá; 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới; 98% đám cưới và 97% đám tang thực hiện tốt nếp sống văn minh. Do ảnh hưởng của dịch Covid - 19, đa số đám cưới đều tổ chức gọn nhẹ, tiết kiệm, các lễ tang được tiến hành trang nghiêm, các hủ tục mê tín cơ bản được xoá bỏ. Trong giai đoạn 2021 - 2025, Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” tỉnh đề ra phương hướng, nhiệm vụ đưa phong trào tiếp tục phát triển đi vào chiều sâu. Tiếp tục quan tâm, tập trung củng cố, nâng cao chất lượng gia đình văn hoá; khu dân cư, xã, phường văn hoá; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hoá. Xây dựng và nhân rộng mô hình gương người tốt, việc tốt; mô hình dân vận khéo; phong trào giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo; nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, bảo vệ môi trường; thực hiện nếp sống văn minh đô thị; tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận, tham gia nhiều hơn các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao. (Theo Nguyễn Thị Mai, Văn phòng tỉnh Ủy, Cổng thông tin điện tử Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh) 1. Hiện nay, ở Bắc Ninh đang phát động những phong trào gì nhằm góp phần xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư? 2. Em hãy nêu ý nghĩa của việc xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư ở tỉnh Bắc Ninh. 62
3. 1. Em hãy kể những hoạt động của đoàn viên, thanh niên tỉnh Bắc Ninh góp phần xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư. 2. Theo em, mỗi cá nhân và cộng đồng có trách nhiệm như thế nào trong việc xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư? Góp phần xây dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân cư là trách nhiệm của mỗi công dân. Học sinh cần tránh những việc làm xấu và tham gia những hoạt động vừa sức trong việc xây dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân cư. 1. Việc làm nào sau đây góp phần xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư? a Các gia đình giúp đỡ nhau làm kinh tế, xoá đói giảm nghèo. b Giữ gìn vệ sinh đường làng, lối xóm. c Rủ rê, lôi kéo bạn bè đánh bạc. Tuyên truyền, vận động bạn bè, người thân đấu tranh chống lại d những hủ tục trong việc ma chay, cưới xin. e Kết hôn trước tuổi pháp luật quy định (tảo hôn). Động viên con, em thi đua học tập tốt, thực hiện nghĩa vụ quân sự f khi có lệnh nhập ngũ. g Giữ gìn trật tự an ninh trong khu dân cư. h Vứt rác bừa bãi, không đúng nơi quy định. 2. Em hãy sưu tầm một số câu ca dao, tục ngữ nói về việc xây dựng nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư. 64
4. BÀI 12. MỘT SỐ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG NƠI EM SỐNG Học xong bài này, em sẽ: v Tìm hiểu được thực trạng môi trường tại nơi em sinh sống và học tập qua quan sát thực tế, tranh ảnh, video v Thu thập được một số thông tin, bằng chứng cho thấy người dân địa phương em có những tác động tích cực và tiêu cực đến môi trường sống. v Trình bày được một số hoạt động bảo vệ môi trường ở địa phương. Đề xuất được một số ý tưởng để tham gia bảo vệ môi trường ở địa phương. v Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường ở địa phương bằng những việc làm phù hợp với lứa tuổi. Phân loại rác thải sinh hoạt: Quan sát hình 12.1, hãy phân loại rác đúng với nhóm rác: rác hữu cơ, rác vô cơ và rác tái chế. RÁC RÁC RÁC HỮU CƠ TÁI CHẾ VÔ CƠ Hình 12.1. Phân loại rác thải sinh hoạt thông thường 66
5. Hình 12.6. Nhà máy sản xuất linh kiện Hình 12.7. Trạm xử lí nước thải tại nhựa (nguyên liệu từ nguồn rác thải nhựa) khu công nghiệp Đại Đồng, tại huyện Thuận Thành xã Hoàn Sơn, huyện Tiên Du Kể tên các hoạt động bảo vệ môi trường EM CÓ BIẾT? hiện nay ở Bắc Ninh và ở khu dân cư nơi em sống. Bảo vệ môi trường không phải là việc riêng của một quốc gia nào, Trồng cây một tổ chức nào. Đó là nhiệm vụ chung của mọi Hoạt người trên thế giới. Mỗi động bảo vệ chúng ta, không phân môi trường biệt lứa tuổi, công việc và nơi sống đều có thể góp phần bảo vệ môi trường. Thu thập thông tin, bằng chứng về các tác động của người dân địa phương em đến môi trường. 1. Chuẩn bị Chụp ảnh, quay clip, viết bài (hoặc sưu tầm qua sách báo, internet) về các tác động của người dân địa phương đến môi trường. 68
6. 1. Kể tên những việc em có thể làm để góp phần bảo vệ môi trường, giữ gìn trường lớp, nhà em thêm xanh - sạch - đẹp. Bỏ rác ? đúng nơi quy định ? ? ? ? 2. Xây dựng kế hoạch tuyên truyền “Bảo vệ môi trường ở địa phương em”. Từ những ý tưởng đã có trong hoạt động cá nhân, mỗi nhóm xây dựng kế hoạch về hành động mà nhóm em có thể thực hiện để bảo vệ môi trường theo mẫu gợi ý sau: TÊN NHÓM: Tên kế hoạch tuyên truyền: Nội dung: Kế hoạch thực hiện: Họ và tên Thời gian Nguồn lực Nhiệm vụ Sản phẩm thành viên thực hiện hỗ trợ ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 70
7. THUẬT NGỮ Thuật ngữ Giải thích Trang đông đảo, thêm lên và gom vào một chỗ (nói về dân chúng Sinh tụ 7 trong nước). Di chỉ là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của người xưa. 7 là câu chuyện xa xưa kì lạ, thần bí, hoàn toàn do tưởng tượng, Huyền tích 9 thường gắn với các yếu tố lịch sử. Trị sở nơi đặt trụ sở của chính quyền đô hộ. 12 Toạ lạc nghĩa là nằm trên, đặt trên. 16 Trùng tu là sửa chữa một công trình kiến trúc. 16 là phần trong nhà giới hạn bằng hàng cột hay bức tường Gian 17 ngăn theo bề ngang. Chồng là hình thức nhà 8 mái ở khoảng cách giữa hai mái gọi cổ 18 diêm diêm và hai mái chồng lên nhau có cổ thì gọi là chồng diêm. Tam quan là cửa lớn có ba lối đi vào. 18 Hương án là bàn thờ, nơi đặt bát hương để thờ cúng. 19 là bảo bối trong ngôi chùa cổ ở Việt Nam, là tháp Phật nhỏ, Cối kinh 20 có thể quay được, dựa trên một trục tì vào chiếc cột ở dưới. là hình thức sáng tác nghệ thuật bằng cách đắp nổi hoặc Phù điêu khoét lõm với chiều dài, rộng là thực còn phần nổi mang tính 20 ước lệ về khối. là ba pháp tu truyền thống của Phật giáo Việt Nam. Lịch sử Thiền - phát triển Phật giáo Việt Nam cho thấy, ba pháp môn tu này 20 Tịnh - Mật có ảnh hưởng tích cực đến con người và xã hội qua nhiều thời đại. là được phủ sơn màu đỏ và được thếp vàng trên hoa văn, Sơn son chữ viết, Phần nhiều làm đồ thờ. Sơn son thếp vàng gồm có 20 thếp vàng hai công đoạn chính: Sơn son hay là sơn một lớp sơn ta màu đỏ tươi, thếp vàng là dát những lá vàng mỏng lên bề mặt. Tượng là Pho tượng to lớn thường đặt ở hai bên chùa, còn gọi là 20 Hộ Pháp ông Thiện, ông Ác. 72
8. TÀI LIỆU CÓ SỬ DỤNG MỘT SỐ HÌNH ẢNH DO CÁC CÁ NHÂN, ĐƠN VỊ CUNG CẤP TÊN HÌNH Nguyễn Văn Điệp (Điệp Nhã) Trang bìa 1. Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Bình Trang 7: hình 1.1. Trang 7: hình 1.2; trang 8: hình 1.3, 1.4, Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh 1.5; trang 10: hình 1.6; trang 13: hình 1.10. Nguyễn Minh Nhiên Trang 17: hình 2.1; trang 28: hình 4.1. Trang 18: hình 2.2; trang 19: hình 2.4, Nguyễn Ngọc Hoàn 2.5, 2.6; trang 20: hình 2.7; trang 23: hình 3.1; trang 51: hình 9.3. Nho Thuận Trang 18: hình 2.3. Trang 24: hình 3.2, 3.3; trang 25: hình Nguyễn Đình Mùi 3.4. Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh Trang 26: hình 3.5. Trang 31: hình 5.1; trang 35: hình 6.1; trang 41: hình 7.1, 7.2; trang 45: hình Báo Bắc Ninh 8.4; trang 61: hình 11.5; trang 67: hình 12.3, 12.4; trang 68: hình 12.6, 12.7. Nguyễn Mạnh Tường Trang 33: hình 5.2. Trường THCS Hàn Thuyên, huyện Lương Tài Trang 45: hình 8.1. Trường THCS Tiền An, thành phố Bắc Ninh Trang 45: hình 8.2. Trường THCS Suối Hoa, thành phố Bắc Ninh Trang 45: hình 8.3. Trang 49: hình 9.1; trang 50: hình 9.2; Phạm Ngọc Trụ trang 55: hình 10.2. Trang 54: hình 10.1; trang 57: hình Trần Quang Bắc 10.4. Trang 61: hình 11.3, 11.7, 11.8; trang Tỉnh đoàn Bắc Ninh 67: hình 12.2; trang 69: hình 12.8. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam Trang 61: hình 11.4, 11.6. 74
9. Chịu trách nhiệm xuất bản: Chủ tịch Hội đồng Thành viên NGUYỄN ĐỨC THÁI Tổng Giám đốc HOÀNG LÊ BÁCH Chịu trách nhiệm nội dung: Tổng Giám đốc HOÀNG LÊ BÁCH Tổ chức và chịu trách nhiệm bản thảo: Phó Tổng biên tập ĐẶNG THANH HẢI Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Phát triển Giáo dục Hà Nội LÊ THÀNH ANH Biên tập nội dung: LÊ HỒNG MAI Thiết kế sách và trình bày bìa: CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC HÀ NỘI Minh hoạ: KIM DUẨN Sửa bản in: NGUYỄN THỊ LAN Chế bản: CAO XUÂN TRÌNH Bản quyền © (2021) thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Ninh Xuất bản phẩm đã đăng kí quyền tác giả. Tất cả các phần nội dung cuốn sách này đều không được sao chép, lưu trữ, chuyển thể dưới bất kì hình thức nào khi chưa có sự cho phép bằng văn bản của Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Ninh. TÀI LIỆU GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG TỈNH BẮC NINH LỚP 6 Mã số: In bản, (QĐ 192) khổ 19 x 26,5 cm. Đơn vị in: địa chỉ: Cơ sở in: địa chỉ: Số ĐKXB: - /CXBIPH/10-850/GD Số QĐXB: /QĐ - GD - HN ngày tháng năm In xong và nộp lưu chiểu tháng năm 2021 Mã số ISBN: 76