Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 144 đến 146, Bài 28: Văn bản Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 144 đến 146, Bài 28: Văn bản Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê)

1. Tiết 144,145,146: Văn bản: NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI (Lê Minh Khuê) I/ Đọc, tìm hiểu chung 1. Tác giả. - Lê Minh Khuê sinh năm 1949, quê ở Thanh Hoá. - Trong kháng chiến chống Mĩ bà gia nhập thanh niên xung phong. -Bà chủ yếu viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ trên tuyến đường Trường Sơn. - Là nhà văn có sở trường viết truyện ngắn với ngòi bút miêu tả tâm lí sắc sảo, tinh tế , đặc biệt là phụ nữ.
2. - Tác phẩm của Lê Minh KHuê còn được dịch và xuất bản ở Hoa Kì, Đức, Thuỵ Điển - Bà có tên trong từ điển tiểu sử văn học phần các nhà văn Đông Nam Á. - Truyện của bà được đề nghị đưa vào dạy trong trường trung học ở Mĩ. - Lê Minh Khuê được nhận rất nhiều giải thưởng“Qua bản của dịch, Hội Nhàtác giả văn đã Việt hiện Nam ra mộtnăm người1987, có 2000văn phong đẹp, nghiêm trang cùng sự châm -biếm Giải tinhthưởng tường, văn họcđồng quốc thời tế có mang khả tên năng văn trong hào nhữngHàn Quốc nhận Byeong xét đầy - zukhơi Lee gợi” (byzuli. ) năm 2008 - Giải thưởng(Báo New Nhà York nước Times, về số văn ra thứhọc Bảy nghệ 21/ 10thuật/1995 ) năm 2012
3. “Đường Trường Sơn – con đường huyết mạch”. - Các lực lượng công binh, thanh niên xung phong, dân công hoả tuyến Trường Sơn gồm 120.000 người đã làm nên mạng đường liên hoàn với tổng chiều dài gần 2 vạn km đường ô tô, 1400 km đường dẫn ống xăng dầu. -Trong các chiến dich đánh phá từ 1965 đến 1972, Mĩ huy động 733 000 chuyến máy bay ném xuống các tuyến đường Trường Sơn gần 4 triệu tấn bom đạn. Hơn 20 000 bộ đội và thanh niên xung phong, công nhân giao thông đã hi sinh, hơn 3 vạn người bị thương
4. 2. Tác phẩm a. Hoàn cảnh sáng tác : Tác phẩm sáng tác năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra ác liệt . b. Đọc, chú thích
5. c. Tóm tắt - Ba nữ thanh niên xung phong (Phương Định , Nho, Thao) đã làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn . - Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đánh dấu những quả bom chưa nổ và phá bom . - Tuy vậy nhưng họ vẫn lạc quan yêu đời, có những giây phút thanh thản, mộng mơ và họ rất yêu thương nhau trong tình đồng đội, mỗi người một cá tính . - Phương Định là nhân vật chính đồng thời là người kể chuyện. Cô hay nhớ về những kỉ niệm với gia đình, thành phố, quê hương . Đoạn cuối truyện tập trung tả Phương Định trong một lần phá bom đầy nguy hiểm.
6. e. Thể loại: truyện ngắn g. Ý nghĩa nhan đề
7. e. Thể loại: truyện ngắn g. Ý nghĩa nhan đề Nhan đề gợi lên những phẩm chất cao đẹp đáng quý của những nữ thanh niên xung phong đang toả sáng lung linh như những ngôi sao kì diệu.
8. II/ Đọc, tìm hiểu chi tiết văn bản. 1. Những điểm chung của 3 cô gái TNXP. a. Hoàn cảnh sống và công việc Chúng tôi có ba người. • Hoàn cảnh sống: Ở trong 1 cái Ba cô gái. Chúng tôi ở trong một hang, dưới chân 1 cao điểm cái hang dưới chân một cao -> Nơi trọng điểm bị bắn phá ác điểm. Con đường qua trước liệt. hang, kéo lên đồi, đi đến đâu đó, xa! Đường bị đánh lở loét, màu • Công việc: Quan sát địch ném đất đỏ trắng lẫn lộn. Hai bên bom, đếm bom chưa nổ và phá đường không có lá xanh. Chỉ có bom. những thân cây bị tước khô cháy. -> Công việc nguy hiểm đòi hỏi Những cây nhiều rễ nằm lăn lóc. sự bình tĩnh gan dạ. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất.
9. 2/ Nét đẹp riêng của ba cô gái. a/ Chị Thao - Là chị cả, từng trải nên suy nghĩ - Là chị cả đồng thời là chỉ huy của chị có vẻ thiết thực hơn: “chị của tổ trinh sát mặt đường. Thao thì muốn làm y sĩ. Chồng chị sẽ là một anh bộ đội đeo quân hàm đại uý, hay đi xa và có râu quai nón. Chị không thích sống cạnh chồng hàng ngày, vì như thế, tình yêu sẽ chóng vô vị.” - Phân công nhiệm vụ rất quyết đoán: “Định ở nhà, lần này bỏ ít, hai đứa cũng đủ”. - Chị hành động gương mẫu, lao mình lên phía trước khi làm nhiệm vụ phá bom đầy nguy hiểm.
10. b/ Nho •Trong đời sống hàng ngày : + Là em út đáng yêu, thánh - Khi máy bay địch đến, Nho thiện như một que kem trắng. hành động rất mau lẹ: “Nho cuộn + Tính tình của Nho hồn nhiên tròn cái gối cất vào túi, Nho quay như trẻ con (thích ăn kẹo) lưng lại với chúng tôi và đội cái •Trong chiến đấu : mũ sắt lên đầu”. Nho lại rất dũng cảm và có tinh - Đặc biệt khi bị thương, cô thần trách nhiệm cao. không hề rên la mà còn trấn an cả tinh thần đồng đội vì không muốn mọi người lo lắng cho mình: “Không chết đâu. Đơn vị đang làm đường kia mà. Việc gì phải khiến nhiều người lo lắng”.
11. c/ Phương Định . “- Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá! - Điện“Tôi thoại mê réo. hát Đại. Thườngđội trưởng cứ hỏi thuộc tình hình. một - Hồn nhiên, yêu đời, mơ mộng TôiNhưngđiệu nói tạnhnhạc như mất gắt nào rồi. vào đóTạnh máy: rồi rất -bịanhanh Trinh ra như sátlời khi chưamà mưa hátvề! . -đến. LờiPĐ Saohiểu tôi chóng chịbịa Thao thế?lộn Tôi vàxộn, bỗng Nho ngớ thẫn như thờ,ngẩn người tiếc đếnthânkhông tôi nói nổi. Rõ ràng tôi không tiếc những viên đá. Mưa - Yêu thương, lo lắng, chăm ruộtxongcũng thịt. thì ngạc tạnh thôi. nhiên, Mà tôi đôi nhớ khi một bòcái gìra đấy, mà hình cười sóc chu đáo cho đồng đội -như mộtKhi mẹ Nho mình tôi, bịcái. thương, cửa sổ, hoặc PĐ nhữngchăm ngôisóc nhưsao to 1 trên ngườibầu trời y thànhtá: “Tôi phố. rửa Phải, cho có Nhothể là bằngnhững nước cái đó đun hoặc của mình. Tôi thích nhiều bài hát . Những sôilà cây, trên hoặc bếp là than. cái vòm Bông tròn băng của nhà trắng. hát, hoặc Tôi bà bán tiêmkembài đẩychohành cái Nho xekhúc chở Tôi đầybộ pha thùng đội sữa kem, cho Tôi trẻ nó con thích trong háo hức dânca sắt”.bâuca xung quan quanh. họ mềm con đường mại nhựa banThích đêm, ngồi sau cơn bó mưagối phùn mơ hạmàng rộng ra, dài hát ra, dânlấp loáng ca Ý ánh.” đèn điện -trên Cô quảngdành trườngtình yêu lung và linh niềm như cảm những phục ngôi cho sao tất cảtrong những câu chuyệnchiến sĩcổ màtích cônói gặp về những ngày xứđêm sở thầntrên contiên. đường Hoa trong ra mặtcông trận. viên. Vớinhững cô quả “những bóng sút người vô tội đẹpvạ của nhất, bọn thông trẻ con minh, trong góccam phố. đảm Tiếng và caorao của thượng bà nhấtbán xôilà nhữngsáng cáo người cải mủng mặc đội quân trên phụcđầu. có ngôi saoChao trên ôi, mũ”.có thể là tất cả những cái đó. Những cái đó ở thật xa. Rồi bỗng chốc, sau một cơn mưa đá, chúng xoáy mạnh như sóng trong tâm trí tôi.”.
12. c/ Phương Định . * Nét đẹp trong tính cách Trước khi phá bom - Tâm lí PĐ trong 1 lần phá bom: “Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại + Trước khi phá bom: xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ từng Không khí căng thẳng, vắng cụm trong không trung, che đi những gì từ lặng đến rợn người, không sợ, xa. Các anh cao xạ có nhìn thấy chúng tôi không đi khom. không? Chắc có, các anh ấy có những cái ống nhòm có thể thu cả trái đất vào tầm mắt. Tôi đến gần quả bom. Cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi lom khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới.”
13. III/ Tổng kết 1/ Nghệ thuật -Kể chuyện theo ngôi thứ nhất - Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. - Giọng điệu ngôn ngữ giản dị, tự nhiên, đậm chất khẩu ngữ. 2. Nội dung Ca ngợi những cô gái thanh niên xung phong trên những nẻo đường Trường Sơn thời chống Mĩ: hồn nhiên, trong sáng, dũng cảm.