Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3–4 tuổi thông qua hoạt động làm quen văn học
Các cụ ta thường có câu: “Uốn cây từ thủa còn non
Dạy con từ thủa con còn bé thơ”
Đúng như vậy, trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây, hồn nhiên như tờ giấy trắng. Mọi hoạt động học tập và vui chơi trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ, thần tiên.
Làm quen văn học là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì thông qua các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, nghệ thuật thành từ không thể thiếu được trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ, từ buổi đầu thơ ấu trẻ đã sống tran hòa trong không khí lời ru “ầu ơ” đầy yêu thương tận tình của mẹ, bà… và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức cho trẻ.
Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ, ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, gét cái ác độc, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn… và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng, mà đặc biệt ở trẻ thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói hay, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên cá cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, đọc diễn cảm và kể lại chuyện được.
12 trang
03/03/2023
5820
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_phat_trien_ngon_ngu_c.doc
Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3–4 tuổi thông qua hoạt động làm quen văn học
- mà đặc biệt ở trẻ thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói hay, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp. Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên cá cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, đọc diễn cảm và kể lại chuyện được. Tõ nh÷ng lý do trªn mµ t«i ®· t×m ra mét sè ph¬ng ph¸p s¸ng t¹o cho trÎ lµm quen víi v¨n häc dùa vµo ®ã ®Ó gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷, ®ång thêi t«i mong tõ nh÷ng s¸ng kiÕn nhá nµy cã thÓ gãp phÇn vµo viÖc híng dÉn trÎ ho¹t ®éng mét c¸ch tÝch cùc h¬n vµ ®¹t hiÓu qu¶ h¬n. §©y chÝnh lµ lý do mµ t«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 – 4 tuổi thông qua hoạt động làm quen văn học”. PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 1. Thực trạng việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục ở trường Mầm non a. Ưu điểm: - Trong năm học 2019 - 2020 và năm học 2020 - 2021 trường Mầm non Đông Cứu phân công tôi dạy lớp 3-4 tuổi. Tổng số trẻ huy động đạt 100%. - Tôi luôn được sự hướng dẫn và chỉ đạo sát sao về chuyên môn của PGD và sự quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt của BGH nhà trường. - Phßng nhãm líp réng r·i, cã ®ñ tµi liÖu so¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o. - B¶n th©n lµ mét gi¸o viªn cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y, kh«ng ngõng häc hái, tham kh¶o tµi liÖu, dù giê d¹y mÉu ®Ó rót kinh nghiÖm cho b¶n th©n. 2
- Do ®ã t«i ®· suy nghÜ vµ ®Æt ra quyÕt t©m nghiªn cøu vµ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: 2. Những biện pháp a) Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục Để tổ chức tốt hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non trước tiên phải xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương với đối tượng học sinh, với lớp, với trường: Gồm kế hoạch giáo dục: năm, chủ đề/tháng, tuần, ngày, hoạt động Đảm bảo mục tiêu, nội dung giáo dục phát triển ngôn ngữ được chi tiết theo độ tuổi của Chương trình giáo dục nhà trường Hướng vào trẻ, đáp ứng các nhu cầu phát triển của trẻ. b) BiÖn ph¸p 2: T¹o m«i trêng häc tËp: Gồm môi trường vật chất và môi trường thần: Môi trường vật chất: Muèn trÎ häc tèt m«n lµm quen víi v¨n häc th× m«i trêng líp häc lµ hÕt søc quan träng v× m«i trêng líp häc sÏ lµm trÎ vui vÎ, phÊn khëi v× vËy líp häc ph¶i ®Ñp, réng r·i, c¸c gãc ch¬i phï hîp ®Ó trÎ võa ho¹t ®éng häc tËp vµ vui ch¬i ®îc tho¶i m¸i. Trang trÝ líp ph¶i næi bËt, c¸c m¶ng lµm quen víi v¨n häc nh trong líp, hµnh lang ®îc trang trÝ næi bËt, cã thÓ di ®éng, néi dung thay ®æi theo chñ ®Ò chñ ®iÓm g©y Ên tîng gÇn gòi t¹o c¶m gi¸c cho trÎ tho¶i m¸i "Häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc".Tạo môi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết trong chương trình đổi mới Môi trường tinh thần: Đảm bảo không khí thân thiện, đầm ấm, vui vẻ, thoải mái. Môi trường có sự giao tiếp, hướng dẫn bằng lời nói, cử chỉ và hành động. Hiện nay, nếu cô tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ phát triển ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất cao. c) Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển ngôn ngữ Phải đảm bảo theo kế hoạch đã xây dựng 4
- phụ huynh thấy được ngôn ngữ của trẻ phát triển như thế nào và có biện pháp kích thích sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ tại gia đình. Ví dụ: Cô trao đổi với phụ huynh về những câu chuyện sáng tạo trẻ đã kể, yêu cầu phụ huynh về nhà cho trẻ kể lại câu chuyện đó hoặc kích thích trẻ kể các câu chuyện khác. Như vậy ngôn ngữ của trẻ được phát triển một cách phong phú và đa dạng. 3. Thực nghiệm sư phạm a. Mô tả cách thức thực hiện - Trước tiên tôi đi sâu vào việc tìm hiểu nguyên nhân và cách phát triển ngôn ngữ cho trẻ. - Sau đó xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương với đối tượng học sinh, với lớp, với trường - Lựa chọn các bài thơ, bài vè, ca dao, đồng dao, câu chuyện phù hợp với từng độ tuổi. - Rèn cho trẻ thói quen nề nếp học tập mọi lúc mọi nơi theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. - Phối kết hợp với các bậc phụ huynh và nhà trường để năng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách tốt nhất. - Qua nghiên cứu các giải pháp, biện pháp nâng cao chất lượng công tác chăm sóc giáo dục nuôi dưỡng cho trẻ và đặc biệt qua khi áp dụng các biện pháp trên vào thực tế của lớp tôi đang phụ trách. Tôi thấy kết quả trên trẻ có sự chuyển biến rõ rệt. Cụ thể: b. Kết quả đạt được: * ViÖc vËn dông c¸c biÖn ph¸p trªn ®em l¹i cho trÎ nh÷ng hiÖu qu¶ thiÕt thùc cô thÓ nh sau: - Gióp trÎ høng thó trong ho¹t ®éng. - Mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng. - TrÎ nãi n¨ng m¹ch l¹c, râ rµng. - TrÎ m¹nh d¹n, tù tin trong giao tiÕp. 6
- 4. Kết luận: - Là một giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ tôi nhận thấy việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi là một việc làm vô cùng quan trọng, nó có ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển toàn diện ở trẻ. Chính vì vậy, ngay từ những ngày đầu khi tôi vận dụng “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi trong trường Mầm non” vào các hoạt động ở lớp, tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm như sau: + Trong chăm, giáo dục trẻ người giáo viên Mầm non cần phải tích lũy cho mình một số năng lực đặc thù nhất định. Tuy nhiên, điều quan trọng và quyết định vẫn là sự tâm huyết với nghề, bởi sự tâm huyết ấy sẽ giúp chúng ta có tinh thần học hỏi, sự sáng tạo và chính điều đó sẽ biến những điều giản dị trở nên kỳ diệu với trẻ. + Cô giáo phải chính là người mẹ thứ hai của trẻ, chăm sóc giáo dục cho trẻ, ân cần nhẹ nhàng thương yêu trẻ như con em mình, gần gũi tạo cho trẻ tâm lý thoải mái trong các hoạt động, thường xuyên rèn luyện cho trẻ các kỹ năng cơ bản trong việc pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ + Trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ giáo viên cần không ngừng sáng tạo, đưa ra những phương pháp mới, áp dụng những biện pháp hay phù hợp lứa tuổi, thay đổi dần những cái cũ không còn phù hợp với điều kiện mới, chia sẻ, phối hợp cùng đồng nghiệp để việc pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ cho trẻ trong những năm học tiếp theo. + Để việc pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi trong trường Mầm non, cần có sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh trong chăm sóc nuôi trẻ một cách thường xuyên và tích cực. 5. Kiến nghị, đề xuất a. Đối với tổ chuyên môn - Đề nghị tổ chuyên môn thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề về chăm sóc giáo dục trẻ. Đặc biệt là chuyên đề phát triển ngôn ngữ cho trẻ. b. Đối với nhà trường 8
- PHẦN IV: CAM KẾT Bản thuyết trình về “một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi thông qua tác phẩm văn học trong trường mầm non” của bản thân Tôi đã được thực nghiệm trong năm học 2019-2020 và đã được BGH nhà trường triển khai phổ biến các giải pháp khả thi tới toàn thể CBGV trong nhà trường. Vì vậy tôi xin cam đoan bản thuyết trình cảu Tôi không sao chép , không vi phạm bản quyền và Tôi xin cam đoan những minh chứng về sự tiến bộ của trẻ tại lớp Tôi là trung thực, chính xác. Đông Cứu, ngày tháng 10 năm 2020 GIÁO VIÊN Lê Thị Hương 10
- Phần IV: Phụ lục Tài liệu tham khảo 1/ Một số văn bản pháp quy và văn bản áp dụng quản lý, chỉ đạo giáo dục mầm non. 2/ Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý và giáo viên mầm non năm : Các năm học 3/ Chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non theo chương trình giáo dục mầm non mới. 4/ Giáo trình phát triển ngôn ngữ trẻ em – Nhà xuất bản Đại học quốc gia hà nội 5/ Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non.Nguyễn Thị Ánh Tuyết chủ bên. 6 Một số tài liệu có liên quan 12
