Tác hại của thuốc lá và hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc

Nội dung text: Tác hại của thuốc lá và hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc

1. SỞ Y TẾ BẮC NINH TRUNG TÂM KIỂM SOÁT BỆNH TẬT NHỮNG HÌNH ẢNH VỀ THÚT THUỐC LÁ, THUỐC LÀO
2. Thuốc lá có khói
3. 2. TẠI SAO NGƯỜI TA LẠI NGHIỆN HÚT THUỐC LÁ?  Trong khói thuốc lá có chất Nicotin, đây là chất kích thích gây nghiện. Do vậy chỉ cần vài giây sau khi rít một hơi thuốc lá vào phổi, chúng ta sẽ cảm nhận được những kích thích lên hệ thần kinh trung ương và lên toàn cơ thể. Một số vùng có những thụ thể tiếp nhận Nicotine ở não, cho nên khi hút thuốc lá, người hút có thể thấy trí óc sáng suốt và làm việc có hiệu quả hoặc trong những lúc căng thẳng, lo âu, thuốc lá có thể làm cho người hút cảm thấy thư giãn và bình tĩnh hơn.  Tuy nhiên, trên thực tế nếu chúng ta càng hút nhiều, cơ thể bị kích thích tiết các chất nội tiết tố liên tục cho đến khi các chất này bị cạn kiệt, lúc ấy thay vì có cảm giác sảng khoái, người bệnh lại thấy mệt mỏi hơn, khó tập trung tư tưởng, cáu gắt và suy sụp tinh thần mau chóng
4.  Tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động (SHS) vào năm 2015 giảm đáng kể so với năm 2010 ở hầu hết các địa điểm, tại gia đình (từ 73,1% xuống còn 59,9%), tại nơi làm việc (từ 55,9% xuống còn 42,6%).  Tại các trường đại học, cao đẳng (từ 54,3% xuống còn 37,9%), trên phương tiện giao thông công cộng (từ 34,4% xuống còn 19,4%) và tại trường học (từ 22,3% xuống còn 16,1%).  Tỷ lệ người hút thuốc lá được nhân viên y tế tư vấn bỏ thuốc tăng từ 29,7% năm 2010 lên 40,5% năm 2015.  Tỷ lệ người cai thuốc lá không thay đổi, tỷ lệ người cai thuốc trong số những người đã từng hút thuốc là 29,3% năm 2010 và 29,0% năm 2015.  Nhận thức của người trưởng thành về tác hại đến sức khỏe của hút thuốc và tiếp xúc với khói thuốc thụ động tăng từ 55,5% năm 2010 đến 61,2% năm 2015; Tỷ lệ người tin rằng phơi nhiễm với khói thuốc thụ động gây các bệnh nguy hiểm cho người không hút thuốc tăng từ 87,0% năm 2010 lên 90,3% năm 2015.  Giá trung bình của một bao thuốc lá hai mươi điếu có xu hướng giảm (12.700 đồng Việt Nam/bao năm 2010 và 11.800 đồng Việt Nam/bao năm 2015 sau khi đã hiệu chỉnh lạm phát)
5. Năm 2018: - Tỷ lên nam giới hút thuốc: 47,2% - 49,2% ở khu vực thành thị - 51,8% ở khu vực nông thôn - 52,5% có độ tuổi từ 16- 20 tuổi - 51,9% là lao động tự do.
6. Thành phần của khói thuốc  7000 chất hóa học  Nhựa thuốc lá (Tar)  69 chất gây ung thư  Các-bon mô-nô-xít  Chất phụ gia  Nicotine
7. Sản phẩm tiêu dùng hợp pháp duy nhất gây chết sớm cho một nửa số người sử dụng Ngân sách của ngành sản xuất thuốc lá đạt 14.000 tỷ đồng/ năm Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam
8. Thế giới  Thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong có thể phòng tránh được.  50% số người hút thường xuyên chết vì thuốc lá  Những người hút thuốc lá giảm thọ từ 8- 23 năm  Thế giới mỗi năm 6 triệu người chết.  Thế kỷ 20: 100 triệu người chết do thuốc lá.  Thế kỷ 21: ước tính 1 tỷ người.  Tiếp tục gia tăng ở các nước đang phát triune
9. Hút thuốc lá là nguyên nhân của 90% các ca ung thư phổi
10. UNG THƯ HỌNG DO HÚT THUỐC (tiếp xúc TT với chất sinh UT 30 năm-nguy cơ cao gấp 12 lần)
11. TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ ĐẾN SỨC KHỎE  Tai biến mạch máu não: cao gấp 2-4 lần  Xuất huyết não
12. TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ ĐẾN SỨC KHỎE - Thuốc lá làm giảm khả năng sinh dục, gây bất lực - Tăng nguy cơ vô sinh ở cả 2 giới
13. Bệnh do hút thuốc thụ động  Mỗi năm có 600.000 ca tử vong do hút thuốc thụ động (200.000 tại nơi làm việc).  64% số tử vong do hút thuốc thụ động là nữ (WHO)
14. ẢNH HƯỞNG CỦA HÚT THUỐC THỤ ĐỘNG Làm tăng 20 -30% nguy cơ ung thư phổi cho người hút thuốc thụ động (Surgeon general report, CDC, 06). Ước tính hút thuốc thụ động hàng năm gây ra 3.400 ca tử vong vì ung thư phổi và từ 22.700 đến 69.700 ca tử vong vì bệnh tim ở Mỹ (Cục Bảo vệ môi trường California).
15. TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ ĐẾN SỨC KHỎE - Nguy cơ sảy thai ở phụ nữ hút thuốc cao gấp 3 lần so với phụ nữ không hút thuốc -Thai chết lưu -Giảm cân nặng trẻ sơ sinh từ 200-400gram
16. Xu hướng gánh nặng bệnh tật do các bệnh KLN gia tăng  Gánh nặng bệnh tật các bệnh không truyền nhiễm mà nguyên nhân chính là thuốc lá đang gia tăng nhanh chóng: tỷ lệ mắc bệnh truyền nhiễm giảm từ 55,5% năm 1976 xuống còn 19,8% năm 2010 thì tỷ lệ mắc bệnh không lây nhiễm gia tăng từ 42,6% năm 1976 lên 71,6% năm 2010 (Niên giám thống kê y tế, 2010).  Theo Tổ chức Y tế thế giới, số trường hợp tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 75% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam, mà một trong những nguyên nhân là do tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao.
17. STT Nam Nữ Bệnh/chấn thương Tử vong % Bệnh/chấn thương Tử vong % 1 Đột quỵ 53.217 18 Đột quỵ 56.771 23 2 Ung thư gan 19.915 7 COPD 14.941 6 3 Tai nạn giao thông 17.330 6 Viêm phổi 11.175 4 4 Ung thư phổi 15.720 5 Bệnh mạch vành 11.015 4 5 COPD 14.355 5 Đái tháo đường 9.858 4 6 Bệnh mạch vành 13.504 5 Ung thư gan 8.587 3 7 Lao 11.450 4 Ung thư phổi 7.869 3 8 Viêm phổi 9.470 3 Lao 6.798 3 9 HIV/AIDS 9.417 3 Tai nạn giao thông 5.750 2 10 Ung thư dạ dày 8.469 3 Ung thư dạ dày 5.470 2 Tổng 290.624 Tổng 250.605 Các bệnh có nguyên nhân trực tiếp do thuốc lá - đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), ung thư phổi- là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở cả nam và nữ
18. Bảng so sánh chi phí mua thuốc hút, chi phí y tế cho 5 nhóm bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá (nguồn: Đại Học Y tế Công cộng – HealthBridge canada; Hiệp hội thuốc lá Việt Nam)